4442198543

wania tego typu informacji. Prawie przez pół wieku większość informacji dotyczących działalności struktur administracyjnych, gospodarczych, politycznych, ekologicznych oraz wielu dziedzin życia społecznego była bądź to utajniona, bądź z takich czy innych względów niedostępna.

Rozpoznanie na ten temat przeprowadzone w 2004 r. w Republice Słowacji nie nastrajają optymistycznie. Prawie połowa obywateli Słowacji nie wiedziała, że w 2000 r. (podobnie jak w Polsce) wydano ustawę o swobodnym dostępie do informacji publicznej. Ci, którzy z niej korzystają, ograniczają się do najbliższych im urzędów gminnych, miejskich i powiatowych. Prawie połowa (48%) zgłaszała się po tego typu informacje osobiście, 27% pisemnie, 11 % telefonicznie i tylko 7% za pośrednictwem poczty elektronicznej. Z informacji publicznej korzystali częściej ludzie wykształceni, młodzi, przedstawiciele wolnych zawodów⁴.

W Polsce w niektórych bibliotekach gminnych (olsztyńskie) miejscowy urząd administracyjny lub samorządowy informuje na stronach WWW o najnowszych uchwałach, zarządzeniach, godzinach otwarcia, dyżurach radnych itp. Informuje również o najbliższych posiedzeniach samorządu, w których mieszkańcy mogą brać udział.

Państwo autorytarne utrwaliło w każdym z nas swoistą autocen-zurę. W jakimś stopniu przełamał ją Internet, więc pewne rozluźnienie jest widoczne, choć anonimowość w Internecie jest powszechna. Cenzurowanie internetowych wypowiedzi jest praktycznie niemożliwe, ale kierownicy i dyrektorzy nierzadko starają się dociec, kto jest autorem wypowiedzi niezbyt dla nich pochlebnych. Nie przychodzi im do głowy, że gdyby częściej odwoływali się do opinii swoich podwładnych, przyniosłoby to pożytek dla instytucji i dla nich samych.

Odkąd piśmienność się stała codzienną praktyką, podzieliła społeczeństwo na pełniących różne funkcje związane ze sprawowaniem władzy, polityką krajową i międzynarodową, w bankowości, nauce i sztuce, wojskowości oraz na całą resztę, siłą rzeczy skazaną na pracę podrzędną, usługową. Piśmienność zawsze stanowiła wyróżnik

^J M. Velśie: Mnohi ladia nevedia, ze na informa.de maju pravo. „Sme” 2004, nr 142.

63