4442198564

go w wykonaniu orkiestry. Jaką wartość (oprócz estetycznej) może mieć książka w języku arabskim dla kogoś nieznającego ani jednej arabskiej litery? Bez tłumaczenia możemy trzymać ją w ręce jak nic nie mówiący nam przedmiot. Toteż wypada zgodzić się z Philipem Bagby, który pisze, że „Książki nie są kulturą: są przedmiotami fizycznymi. Żeby stać się faktami kulturowymi muszą być czytane, a treści w nich zawarte podziwiane lub odrzucane”¹. Tak więc nie istnieje „Książka jako taka” albo „sama w sobie”, ale zawsze w ścisłym związku z tekstem i jego przesłaniem.

Bibliotekarze, i nie tylko oni, zwykli traktować książkę jako przedmiot, który stanowi wartość i jako taki wymaga troski, ochrony, wręcz wyjątkowego traktowania. Jest to zrozumiałe, gdy odnosi się do książki starej, zabytkowej, pięknie zdobionej, która może, choć nie musi, być czytana przez specjalistów: historyków, filologów, bibliologów. Dotyczy to również książek dokumentujących czas historyczny, w którym powstały. Dla politologa czy historyka idei takie książki jak Mein Kampf, Historia WKBP czy czerwona książeczka Mao mogą stanowić istotne źródło dociekań naukowych. To poznawcze cele uzasadniają ich obecność w bibliotece i starania o zachowanie ich dla przyszłych użytkowników. Podobnie dzieje się współcześnie z książkami o treściach antysemickich, przeczących prawdzie oświęcimskiej, rasistowskich a nawet faszystowskich, nawołujących do nienawiści rasowych, klasowych, etnicznych, narodowych. Największe biblioteki krajowe z Biblioteką Narodową na czele gromadzą je, ponieważ dokumentują one czasy, w których żyjemy. Otwartą sprawą jest kupowanie tego typu książek i upowszechnianie ich w bibliotekach publicznych.

Według Zbigniewa Żmigrodzkiego, kierowanie się zasadami politycznej poprawności i uznanie poszczególnych tytułów za skrajnie prawicowe, faszyzujące, antysemickie itp. jest niedopuszczalne. Zwłaszcza w świetle zaleceń UNECSO i IFLA, które zobowiązują biblioteki do zapewnienia swobodnego przepływu informacji oraz dostępu do wszystkich materiałów, bez względu na ich ideologicz-

73

1

P. Bagby: Kultura i historia. Prolegomena do porównawczego badania cywilizacji. Warszawa 1975, s. 136.