W układzie regulacji, zgodnie z rysunkiem 8, można wyróżnić:
- obiekt,
- urządzenie pomiarowe,
- urządzenie wykonawcze,
- regulator.
Rys. 8. Schemat blokowy układu regulacji [opracowanie własne na podstawie 4, s. 10]
Obiektem w automatyce może być urządzenie, zespół urządzeń czy nawet proces technologiczny. Obiektem mogą być na przykład: kolumna destylacyjna, wcześniej wspomniany piec, reaktor chemiczny, suszarka bębnowa, zbiornik, silnik czy proces technologiczny produkcji papieru czy cukru.
Na obiekt działają sygnały zewnętrzne (rys. 9), które powodują zmiany w jego zachowaniu (sygnał wyjściowy). Jeżeli wartość sygnału wejściowego przez dłuższy czas nie ulega zmianie, to wartość sygnału wyjściowego ustala się na poziomie zależnym od właściwości obiektu. Taki stan nazywa się stanem ustalonym. Jeżeli sygnał wejściowy ulegnie zmianie, to obiekt zareaguje na to zmianą sygnału wyjściowego. Dopóki będą występowały zmiany sygnału wyjściowego, obiekt będzie w stanie nieustalonym, zwanym inaczej przejściowym.
sygnał |
zakłócający | ||
sygnał wejściowy |
Obiekt |
sygnał wyjściowy | |
Rys. 9. Sygnały oddziałujące na obiekt [opracowanie własne na podstawie 4, s. 10]
Zależności między sygnałami wejściowym i wyjściowym opisują charakterystyki statyczne i dynamiczne. Charakterystyka statyczna przedstawia zależność sygnału wyjściowego od wejściowego w stanie ustalonym, a dynamiczna dotyczy stanu przejściowego.
Charakterystyka statyczna obiektu opisuje zależność między sygnałem wyjściowym a sygnałem wejściowym w stanie ustalonym (stan ustalony jest wtedy, gdy nie ma zmian ani sygnału wejściowego ani sygnału wyjściowego).
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
15