4597125183

Aleksandra Z. Budrewicz

Upominki od narodu

W dniach 6-9 września 2003 roku w Żarnowcu odbyła się ogólnopolska sesja naukowa, zatytułowana Upominki od narodu. Jubileusze, rocznice, obchody pisarzy (1864-1918), którą zorganizowały Instytut Filologii Polskiej Akademii Pedagogicznej w Krakowie oraz Muzeum Mani Konopnickiej w Żarnowcu

W konferencji wzięli udział naukowcy z kilku ośrodków w Polsce (Akademia Pedagogiczna w Krakowie, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Uniwersytet w Białymstoku, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Opolski, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski), specjaliści z Zarządu Głównego Towarzystwa im. Marii Konopnickiej oraz Muzeów Marii Konopnickiej - w Suwałkach i w Żarnowcu. Sesja miała charakter interdyscyplinarny. Reprezentanci różnych dziedzin naukowych skoncentrowali się na uroczystościach i widowiskach jubileuszowych i rocznicowych, ukazując ich spoleczno-ideowe i estetyczne funkcje. Mówiono o publiczności widowisk teatralnych, jakimi były te wydarzenia. Wiele miejsca poświęcono zagadnieniu pracy organizacyjnej związanej z przygotowaniem uroczystości oraz sprawom, o jakich się zwykle szybko zapomina - o działalności komitetów wydawniczych i medalierskich, kontaktach z władzami i policją, służbie porządkowej, a nawet o sprawach noclegow'o-aprowizacyjnych, tak ważnych dla niekiedy kilkudziesięciu tysięcy uczestników obchodów. Nie zapomniano też o stylistyce tekstów okolicznościowych oraz o społecznej recepcji takich uroczystości. W warunkach Polski marzącej o niepodległości jubileusze były jedną z niewielu okazji do manifestowania zbiorowych dążeń i pragnień narodu. Kultura (literatura, teatr, muzyka etc.) pełniły ważną rolę jako kompensacja idei narodowej. Organizowanie publicznych obchodów ku czci wybitnych twórców było wyrazem wdzięczności społeczeństwa za myśli, nadzieje i przeżycia, jakich dostarczali oni społeczeństwu. Było też zastępczym sposobem na podtrzymywanie dążności integracyjnych mimo przeszkód stawianych przez wtadze zaborcze.

Podczas żarnowieckiej sesji rozpatrywano jubileusze w kategoriach integracji międzyzaborowej (prof. Adam Galos Uroczystości ku czci ludzi na tle obchodów rocznicowych na przełomie XIX i XX w), politycznych, ideowych, socjologicznych i psychologicznych. Analizowano je jako sposób przeżywania uroczystości przez jubilata (prof. Jan CiechowiczJu-bilatyzm Ludwika Solskiego) lub jako przeżycie zbiorowe (mgr Zbigniew Faltynowicz Pisarskie jubileusze nad Czarną Hańczą wXX wieku). Mówiono o tym, jak wyglądały sumienne i czasochłonne