4645771749

3

NAUKA A BIBLIOTEKI SIŁ ZBROJNYCH

nych, w których gromadzenie informacji i funkcja jej przekazu obejmuje wąski zakres przedmiotowy nauki, dzięki czemu, w przeciwieństwie do bibliotek uniwersalnych, biblioteki te mogą skuteczniej wspomagać przebieg procesu badawczego.

Wojskowe biblioteki naukowe są bibliotekami specjalnymi o szerszym lub węższym zakresie specjalizacji w obrębie nauki wojennej i wojskowych nauk technicznych. Wyróżniają je od innych dwie cechy:

—    zawartość treściowa zbiorów, których podstawowy zespół stanowi piśmiennictwo wojskowe,

—    zdolność do funkcjonowania w szczególnych warunkach ćwiczeń ruchowych, obozów oraz działań wojennych.

Głównym czynnikiem wypływającym na rozwój tych bibliotek jest wzrost znaczenia teorii w przygotowaniach obrony państwa i w prowadzeniu wojny oraz konieczność naukowej podbudowy działalności praktycznej. Pod wpływem rozwoju tych czynników następuje w armiach rozszerzenie pracy naukowo-badawczej i wzmaga się dążenie do osiągnięcia wysokiego wykształcenia specjalistycznego i ogólnego oficerów. Szybki rozwój nauki powoduje także konieczność systematycznego dokształcania personelu wojskowego.

Nowoczesne wykształcenie kadry wojskowej, obejmujące obok wiadomości i umiejętności ściśle zawodowych duży zasób wiedzy ogólnej i technicznej, jest użyteczne nie tylko w wojsku, z łatwością znajduje zastosowanie w gospodarce narodowej. Te przeobrażenia wykształcenia wojskowego zbliżają w swym charakterze zawód oficera do zawodu inżyniera, pedagoga lub innych, zależnie od rodzaju broni lub służby.

Tendencjom tym towarzyszy w nowoczesnych armiach zjawisko zwiększającego się szybko zapotrzebowania na informacje o aktualnym stanie nauki, i to nie tylko

0    wynikach badań dokonanych, ale także o badaniach prowadzonych i planowanych. W celu zaspokojenia tych bardzo zróżnicowanych potrzeb nauki i praktyki wojskowej oraz kształcenia wyższego stopnia rozbudowuje się liczne biblioteki naukowe i ośrodki dokumentacji; nawet w małych bibliotekach oświatowych powstają działy literatury naukowej.

Strukturalne potrzeby sił zbrojnych w zakresie informacji naukowych są mocno zróżnicowane, zarówno co do formy, jak i przedmiotu, a skala tych potrzeb ma szeroki zakres, obejmujący zarówno twórczy proces naukowy jak

1    czynności upowszechniania jego wyników.

Całość powyższych rozważań można ująć w następujące sformułowanie: im armia jest bardziej nowoczesna, tym większe znaczenie mają w niej biblioteki i tym intensywniej wykorzystuje się zgromadzone pod odpowiednim kątem widzenia czasopisma i książki. Celem tego działania jest rozwój czytelnictwa wśród personelu wojskowego (szczególnie wyraźnie występuje to w siłach zbrojnych ZSRR, USA, CSRS, PRL).

Równocześnie z przemianami charakteru wojny i z rozszerzaniem się pojęcia pola walki na cały obszar walczącego kraju pojawiają się kompleksy nowych zagadnień, jak obrony terytorialnej, obrony ludności cywilnej. W związku z tym współczesne państwa zabiegają o upowszechnianie wiedzy wojskowej wśród całego społeczeństwa. W akcji tej ważna rola przypada otwartym bibliotekom wojskowym.

Zasady bibliotecznej polityki armii wynikają z założeń planu rozwoju nauki i kształcenia wojska. Największe prawdopodobieństwo uniknięcia błędu występuje wówczas, kiedy plany te są ustalane przy wybitnym udziale czynników naukowych i bibliotecznych. Szanse poprawnego ukształtowania tej polityki jeszcze bardziej wzrastają, jeśli czynnością wstępną w pracach nad jej wytyczaniem jest badanie