4645771774

66

RECENZJE I SPRAWOZDANIA

w następującej kolejności: autor i tytuł dzieła, format, towarzysz drukarski lub nakładca (jeśli występuje w druk,u), cytata bibliograficzna, ewentualne uwagi i dodatki autorki, sygnatura.

Na ogół wymienione elementy wystarczają w zupełności do właściwego zidentyfikowania poszczególnych wydań. Trudności mogą wystąpić jedynie w przypadkach błędnego ich zaszeregowania pod względem typograficznym lub też zaszeregowania różniącego się od ustaleń - wcześniejszej literatury przedmiotu. Na kilka takich błędów powtarzających się od lat w literaturze fachowej, chciałbym przy okazji zwrócić uwagę.

Drukiem, który bibliografom polskim przysporzył sporo kłopotów, jest Canon in ephemeriedes Jana Mullera, opisany zresztą u Haina⁶. W zbiorze Biblioteki Jagiellońskiej znajdują się dwa egzemplarze (Inc. 2694 o adl. do Inc. 2703) umieszczone przez autorkę na końcu katalogu (poz. 2282) jako nie oznaczone zarówno pod względem terytorialnym jak też typograficznym i chronologicznym; trzeci znajduje się w Bibliotece Czartoryskich w Krakowie⁷. Już przed wojną na druk ten zwrócił uwagę Kazimierz Piekarski wysuwając przypuszczenie, że wyszedł on spod prasy krakowskiego drukarza Floriana Unglera około roku 1510⁸. Na podstawie szczegółowych badań typograficznych, przeprowadzonych na egzemplarzach krakowskich po ukazaniu się Inkunabułów Biblioteki Jagiellońskiej, ustaliłem jego przynależność do dorobku Jana Wintenburga, drukarza wiedeńskiego. Dalsze poszukiwania prowadzone w tym kierunku pozwoliły mi stwierdzić, że stanowi on fragment (k. 15—18) większej całości wydanej w r. 1509 a opisanej w Bibliografii druków austriackich XV i XVI w.®

Podobnie rzecz ma się z pozycją 1607 (Inc. 700 adl.). Jest to Mikołaja de Ubaldis De succesionibus ab intestato zarówno przez katalogi wcześniejsze¹⁰ jak i przez Lewicką-Kamińską zaliczony do druków rzymskich bez wskazania drukarza. Na prawidłowe ustalenie tłoczni jak i miejsca druku rzuca pewne światło poz. 1489 oprawiona razem z Inc. 700, gdyż pisma tych dwóch różnych dzieł są identyczne w najdrobniejszych szczegółach. Gesamtkatalog der Wiegendrucke¹¹ opierając się zapewne na Haeblerze¹² ustala adres dla poz. 1489: Perugia, Johannes Vydenast und Genossen ca 1473/74; podobnie zresztą postępuje autorka. Według Haeblera zaś towarzyszami Vydenasta byli: Petrus Petri de Co-lonia i Joannes Nicolai de Bamberga. Tak więc przez analogię pism ustalenie dla poz. 1607 powinno brzmieć identycznie jak dla poz. 1489, gdyby nie drobny błąd w ustaleniach Gesamtkatalogu. Pewne światło na tę sprawę rzucają publikacje brytyjskie. Katalog British Museum¹³ na podstawie umów zawieranych przez wymienionych wyżej drukarzy stwierdza, że spółka Petrus Petri* i Joannes Nicolai działała w okresie ograniczonym datami 1 V 1474 — 23 III 1476, zaś

⁰ L. H a i n : Repertorium bibliographicum, Vol 1—2. Stuttgartiae et Lutetiae 1828—1838 poz. 13803.

⁷    Sygn.: XVI—1744/11.

⁸    Biuletyn Przybytków Biblioteki Narodowej 1938 nr 2 s. 42.

®E. Langer, W. Dolch:    Bibliographie der ósterreichischen Drucke

des XV und XVI Jahrhunderts. Wien 1913 poz. 59.

¹⁰    M. B. Stillwell: Incunabula in American Libraries. New York 1940 poz. U 35.

¹¹ Gesamtkatalog der Wiegendrucke. I—VII, VIII, 1. Leipzig 1925—1940 poz. 6494.

¹²    K. Haebler:    Typenrepertorium der Wiegendrucke. Leipzig und New

York 1908 Abt. 2 s. 81, Abt. 3 s. 34.

¹³    Catalogue of books printed in the XVth century now in the British Museum. I—IX. London 1908—1962. T. 6 s. 876-nota i s. 877-nota.