4962384060

BIBLIOTEKI W WIELKIEJ BRYTANII 227

Współpraca bibliotek w Wielkiej Brytanii posiada dość długą historię, w której wyróżnić można kilka etapów rozwoju. Historia ta jest dość znamienna. Zawiera ona pewne ogólne rysy, które powtarzają się w rozwoju tego zagadnienia w innych krajach, posiada też pewne cechy właściwe tylko bibliotekarstwu brytyjskiemu. Charakterystycznym rysem ogólnym jest, że ruch ’ library co-opera-tion” nie słabnie, lecz nabiera siły i rozmachu, obejmuje coraz to inne pola, przyjmuje nowe postaci i formy. W Wielkiej Brytanii nie wykorzystano jeszcze wszystkich możliwości współpracy w zakresie jej rzeczowego, terytorialnego czy organizacyjnego rozwoju. Nie wszystkie prowadzone formy współpracy wykształciły się też w jednakowym czasie i w równym stopniu. Pewne kierunki nasilenia "library co-operation”, związane z określonymi czasokresami, przede wszystkim zaś okres budowy systemu współpracy w zakresie wypożyczania międzybibliotecznego oraz gromadzeni zbiorów, zaznaczyły się zupełnie wyraźnie.

W artykule wyróżniono (idąc za drogą książki w bibliotece) współpracę na polu gromadzenia, wymiany i redystrybucji, opracowania, zachowania i przechowywania oraz udostępniania zbiorów.

Współpraca bibliotek w zakresie gromadzenia zbiorów, zawiązana najpóźniej, stanowi ważną i trudną formę kooperacji. Znajduje się ona na wyspach brytyjskich w stadium realizacji. Do osiągnięcia zadowalającej, ogólnokrajowej koordynacji poczynań na tym polu prowadzi jeszcze daleka droga. Dyskutuje się kierunki i metody •współpracy w tym zakresie. Praktyka przyszłych lat wykaże, po jakiej linii pójdzie rzeczywisty rozwój. Jest rzeczą godną uwagi, że postulowany ogólnokrajowy plan "subject specialization” zakończył się fiaskiem. Esterąuest zaznacza, że przedstawiony plan współpracy był zaskakujący i zdumiewający dla większości bibliotek brytyjskich Spotkał się on też z obojętnością i brakiem zrozumienia. Harrison czyni uwagę, że dotychczasowa oparta na dobrowolności współpraca bibliotek, mimo niewątpliwych sukcesów, wykazuje wiele słabości. Uważa, iż stosowane przez nią środki okazały się niedostateczne do zorganizowania ogólnokrajowej służby bibliotecznej⁹⁷. "Subject specialization” w Wielkiej Brytanii w obliczu podobnych poczynań w innych krajach wykazuje zarówno punkty silne, jak słabe. Są kraje, gdzie współpraca tego rodzaju nie rozwinęła się,

⁸⁶    R. T. Esterąuest, jw. s. 15.

⁸⁷    J. C. Harrison, jw. s. 362—363.