Celem ćwiczenia jest wyznaczenie współczynników strumienia objętości przepływu dla różnych rodzajów przelewów.
Przelew jest przegrodą ustawioną w poprzek przewodu otwartego i powodującą spiętrzenie swobodnej powierzchni cieczy. Wzniesienie h przelewającej się cieczy, mierzone w pewnej odległości od przegrody, w miejscu, w którym zaczyna się silniejszy spadek powierzchni swobodnej, nazywa się wysokością spiętrzenia (rys.l).
Rys. 1. Przepływ ciecz}' przez przelew: Oznaczenia: h - wzniesienie cieczy daleko od przelewu, gdzie zaczyna się silniejszy spadek cieczy, w - wysokość progu przelewu, b - szerokość przelewu, B - szerokość kanału.
Kształt strugi przelewającej się cieczy zależy przede wszystkim od kształtu przelewu, a ponadto od stosunku wysokości h do wysokości progu przelewu w oraz od warunków zewnętrznych.
Przelewy służące do pomiaru strumienia objętości przepływu nazywają się przelewami mierniczymi. Są to ostrobrzeżne przelewy niezatopione, w których struga cieczy opada swobodnie, nie zwilżając ściany przelewu, położonej po stronie wody dolnej.
Strumień objętości przez przelew określamy jako funkcję wysokości spiętrzenia h.
gdzie:
Q - strumień objętości cieczy przepływającej przez przelew,
H - współczynnik, wyznaczany doświadczalnie, zależny od kształtu przelewu.
2