5032125057

W roku 1869 uruchomiono ponownie uczelnię puławską, tym razem jako rosyjski Instytut Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa (IGWiL) w Nowej Aleksandrii (rosyjska nazwa Puław), z rosyjskim językiem wykładowym. IGWiL nie zastępował jednak polskiej uczelni rolniczej, bo zachodziła tam bardzo szybka rusyfikacja. Wykłady odbywały się w języku rosyjskim. Początkowo wykładało wielu polskich naukowców.¹

Po 1883 r., w wyniku nasilonej rusyfikacji, pozostało tylko trzech polskich wykładowców. Również liczba polskich studentów radykalnie się zmniejszyła. IGWiL jednak funkcjonował nadal na bazie przekazanego wyposażenia z Uczelni w Marymoncie.

W programie nauczania w Instytucie podkreślano znaczenie stosunku chemii i fizyki do botaniki. W pierwszym półroczu realizowana była fizjologia roślin, kontynuowana na II roku w postaci ćwiczeń. Polecano podręczniki Kluka, Jundziłła oraz Włodzimierza I. Pałładina (1859-1922) - wybitnego botanika i fizjologa roślin. Jego podręcznik przetłumaczono na kilka języków. Na przykład studenci w USA korzystali z niego do wybuchu II wojny światowej (przekład Burtona Livingstona, 1922).

W dziejach uczelni puławskich było niewielu fizjologów roślin. Pierwszym, który pracował w Puławach w „Instytucie Agronomicznym” i w nowoaleksandryjskim IGWiL był Feliks Berdau (1826-1888). Z chwilą powstania Instytutu w Puławach był on tam pierwszym profesorem botaniki. Dyplom doktora fizjologii uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) jako uczeń Ignacego Rafała Czerwiakowskiego (1808-1882). W polskim instytucie wykładał on fizjologię roślin w ramach botaniki, i wraz z Antonim Hollakiem botanikę leśną. Od 1869 r. prowadził wykłady z botaniki ogólnej i leśnej, z fizjologi roślin oraz sadownictwa. Ponadto Berdau był zamiłowanym florystą i pasjonował się roślinnością tatrzańską.

W zrusyfikowanym IGWiL najdłużej wykładającym profesorem był Wincenty Chmielowski. Początkowo w latach 1869-1893 wykładał on botanikę i fizjologię, a następnie, w latach 1893-1914 - botanikę, fizjologię, mikrobiologię i fitopatologię. W swoich badaniach zajmował się rozmnażaniem wodorostów. W latach 1872-1879 fizjologię roślin i ogrodnictwo wykładał Władysław I. Skrobiszewski. W latach 1881-1883 te wykłady kontynuował Piotr Majewski (1851-1892).

W latach 1886-1889 wykładowcą fizjologii roślin w WIGWiL był Pałładin. W 1889 r. władze carskie zmusiły go do opuszczenia Puław, ponieważ zbyt mało angażował się w rusyfikację Polaków. Został przeniesiony do Charkowa, gdzie wykładał na uniwersytecie fizjologię roślin. Jego publikacje, w dużej mierze powstałe w Puławach, dotyczyły oddychania i enzymów uczestniczących w tym procesie oraz metabolizmu białek i stanowią poważny wkład do rozwoju nauki światowej w zakresie wiedzy o biochemii oddychania. W Charkowie, dla podkreślenia roli badań Pałładina, w 2014 roku odbyła się konferencja międzynarodowa na temat „Od Pałładina do dziś”.

10

1

Feliks Berdau, Teofil Cichocki, Tadeusz Kowalski, Konstanty Malewski i Antoni Zieliński.