5192604727

512 Szulc: Ch. P.

budowy szyny pionowej uda z szyny drucianej, wspartej na podstawce Brauna. Po wymierzeniu (w pozycji na wznak) na kończynie zdrowej, zgiętej w stawach pod kątem prostym, odległości: a) od końca palców do pięty, b) od pięty do dołu podko-lanowego i c) od dołu podkolanowego do posłania, na którym chory leży, wyginamy odpowiednio szynę drucianą i umocowujemy ją drutami na podstawce Brauna po stronie prawej (patrząc od chorego) dla złamania kończyny lewej, a po stronie lewej dla złamania kończyny prawej, słowem tak, by zapewnić łatwość podstawiania basenu. Przeguby szyny wspieramy na słupkach wykonanych ze splecio-

r

\

Ryś. 1. Budowa improwizowanej szyny pionowej uda z drucianej wspartej na podstawce Brauna: a — długość stopy b — długość podudzia, c — długość uda; 1, 4 — słupki zi

splecionego drutu; 2, 3 — gotowe ogipsowane słupki.

nego grubego, miękkiego drutu ogipsowa-nego papką i opaską gipsową (rys. 1). Odcinki a, b, c gotowej szyny wyściełamy watą i owijamy opaską, ponadto układamy pikowane poduszeczki z waty ns przegub podkolanowy i pod ścięgno Achil lesa. Po ułożeniu kończyny na szynie ustawiamy w jej osi ponad łóżkiem drewnianą szubienicę wyciągową (rys. 4) i zakładamy wyciąg.

Główne etapy leczenia złamań poprzecznych kości udowej kształtują się następująco:

1) Ułożenie uda na szynie pionowej i za łożei^e wyciągu bezpośredniego (dru^-przez kłykcie). Forsowne rozciąganie od

łamów wyciągiem 10 — 12 kg przeciwdziała kurczowi mięśniowemu, znosi przemieszczenie na długość, poprawia ustawienie osiowe odłamków, a niekiedy powoduje ich zaskoczenie i zazębienie się. Na forsownym wyciągu trzymamy udo od 3-ch do 5-ciu dni, po czym przechodzimy do nastawienia odłamów w uśpieniu ogólnym (evipan lub chlorek etylu), pod ekranem, na łóżku²). Nastawienie to wykonujemy ręcznie, posiłkując się również założonym wyciągiem (pomocnik ściąga w dół lub unosi ciężarki wyciągowe). Dążymy do nastawienia anatomicznego, a jeśli to jest niewykonalne, to conaj mniej do zazębienia odłamów jaknajwiększą powierzchnią styku. Po nastawieniu zmniejszamy obciążenie wyciągu do 3 — 5 kg, puszczamy kończynę i jeszcze raz kontrolujemy ustawienie rentgenologicznie.

2) Zadaniem drugiego etapu leczenia jest utrzymanie stanu wklinowania do chwili wystąpienia miękkiego zrostu i utworzenia się blizn dookoła ogniska złamania, tj. uzyskanie takiego stanu, gdy odłamy nie mają już tendencji do zeskoczenia. W tym okresie walczymy zatem z mięśniami przede wszystkim o utrzymanie wklinowania (niewielkie skrzywienie osi kości udowej usuwamy w następnym etapie leczenia). Stosowany w tym okresie mały wyciąg (3—5 kg) nie przeciwdziała dostatecznie mięśniom, umożliwia co prawda wykrzywienie osi zestawionego, uda, ale zwiększając wyciąg ryzykujemy natomiast ponowne rozklinowanie odłamów. Przeciwdziałamy więc wygięciom osi i przemieszczeniom odłamów innymi sposobami :

a) Przez przygipsowanie górnego odcinka uda z odłamem dośrodkowym do szyny i dowolną zmianę kierunku wyciągu przez przesuwanie bloczka wyciągowego i

ⁿ) Przenośny Coolinax i kryptoskop względnie zwykły ekran, przy zgaszonych światłach wieczorem.