5192604987

148

pozostawienia znacznie większej autonomii układom regionalnym i lokalnym zgodnie ze strategia "rozwoju od dołu" ora* promowanie rozwiązań i przedsięwziąć o najwyższych wskaźnikach efektywności ekonomicznej , podejmowanych nawet za cenę miejscowych strat w sferze społecznej. Zbieżność tych dwóch dróg polega na tym, że strategie “rozwoju od dołu" pozwalaj a na pełniejsze wykorzystanie lokalnych możliwości i zasobów, a większa autonomia drobnych    wytwórców    (dominujących    w

krajobrazie gospodaki lokalnej) stwarza lepsze warunki dla kreatywności i innowacji.

Praktyczna realizacja tych zasad jest opowiedzenie sie za działaniami typu "pomoc dla ludzi" nie zaś "pomoc dla miejsc". Jest to znany dylemat polityki regionalnej, który określa jej podstawowe nastawienie:    proefektywnościowe lub

proegalitarne. Pomoc dla ludzi zwiększa zakres manewru strukturalnego. umożliwiając    przepływ    zatrudnionych do

sektorów i lokalizacji o wyższych wskaźnikach efektywności i większej ekspansji. Pomoc dla miejsc petryfikuje struktury istniej ace.

Drugim dylematem stojącym przed polityka regionalna w sytuacji stagnacji jest wybór miedzy pomocą dla regionów przeżywających regres a stymulowaniem rozwoju obszarów o najwyższej dynamice. Opowiedzenie sie za "pomocą dla ludzi" w pewnym sensie rozstrzyga ten wybór, choć pozostawia otwarte pole dla skutecznej polityki społecznej.

Przegląd sposobów realizacji polityki regionalnej pro-, wadzonej na skale międzynarodowa (w ramach EWG) w warunkach stagnacji i restrukturalizacji daje W. Molle i R. Capellin (1987). Autorzy wyróżniają trzy rodzaje podejść:    redystry-

butywne, kompensacyjne, wzrostu endogennego. Wskazuje, że w sytuacji zwolnienia tempa rozwoju podejście kompensacyjne oraz wzrostu endogennego zyskują na znaczeniu, a maleje rola podejścia redystrybutywnego. Rozważania te sa zgodne z wynikami analiz prowadzonych na szczeblu krajowym.

W poprzedniej części pracy (rozdz. 3) wskazano na istnienie zbieżności miedzy niektórymi teoriami rozwoju