5192605118

23

forma z 1968 r. jest ilustracja tezy, Ze moZna je zmieniać przez świadome działania ludzi.** (ss. 734--735).

Tak wiec J. Kornai jest przeświadczony o reformowalnoś-ci systemu gospodarki socjalistycznej (pomijając jednak jej polityczne uwarunkowania), a jego teoria daje podstawy do wnioskowania o pojadanych kierunkach przeobra2eń. Kierunki te sa wyznaczane na podstawie eliminacji czynników oddziałujących negatywnie, przy uwzględnieniu konieczności działań kompleksowych, ponieważ rozwiązania niezgodne z dominującą logika systemu sa rozwiązaniami prowadzącymi do skutków podporządkowanych tej logice, a wiec skutków przewaZnie przeciwstawnych w stosunku do tych, jakie zakładano osiągnąć.

Poruszaliśmy sie dotychczas w sferze ogólnogospodarczej. Zgodnie z polem analizy prezentowanej w pracy J. Kornai'a. Analiza ta dotyczy bodZ to układu globalnego, badZ teZ pąymej tylko klasy podmiotów gospodarujących:    firm, instytucji i

gospodarstw domowych. Podmioty przestrzenne jako podmioty gospodarujące nie sa explicite przedmiotem rozwaZań, choć mo\na je włączyć - w pewnej sferze ich funkcjonowania - do klasy instytucji. Walor pracy J. Kornai'a polega jednak i na tym. Ze stwarza ona możliwości do odniesienia ogólnych tez w niej zawartych do obszarów nowych, przez autora bezpośrednio nie omawianych. Takim właśnie nowym polem interpretacji teorii Kornai¹ a moZe stać sie gospodarka przestrzenna, a w jej ramach teoria rozwoju regionalnego w gospodarce socjalistycznej.

WskaZmy na kilka implikacji teorii Kornai'a dla badań przestrzennych, w tym dla studiów nad rozwojem regionalnym (por. moja recenzja z omawianej pracy, G. Gorzelak, 1986). Wiele zagadnień stawianych na gruncie tych badań okazuje sie być łatwo interpretowalnych dzięki zastosowaniu koncepcji zawartych w cytowanej ksiaZce.