5192605806

82 P. T. SZYMAŃSKI [16]

stany a_2H i a_2L oraz stan c^. Receptory znajdujące się w tym ostatnim stanie charakteryzują się szczególnie wysokim powinowactwem do [^aH] prazosyny i [³H] fenoksybenzaminy.

IV-5. Komórkowy poziom cyklicznych nukleotydów a a stymulacja

Hipoteza Sutherlanda, o roli cAMP jako drugiego mediatora reakcji angażujących receptory adrenergiczne (3, zainicjowała poszukiwania podobnego czynnika uwalnianego w procesach aktywacji receptorów a. Znane wcześniej fizjologiczne następstwa pobudzenia receptorów a próbowano początkowo wytłumaczyć, przeciwstawnym do reakcji wywołanych aktywacją receptorów (3, wpływem agonistów na cyklazę adenylową. Jednakże, lata 70-te dostarczyły wielu często sprzecznych informacji na temat wpływu a stymulacji na poziom cyklicznych nukleotydów. W badaniach prowadzonych na skrawkach kory mózgowej (91) i obszarach lim-bicznych przedmózgowia (92) wykazano, że typowe stymulatory a adrenergiczne: klonidyna i oksymetazolina nie wywierały wpływu na podstawowy poziom cAMP. Jednocześnie zaś, były one przyczyną wyraźnego spadku syntezy cAMP, aktywowanej przez typowe a stymulatory: meto-ksyaminę i noradrenalinę. Podobny spadek syntezy cAMP obserwowano pod wpływem a agonistów w płytkach krwi, lipocytach, wysepkach Langerhansa i melanoforach (93). Zdaniem Jackobsa i wsp. (94, 95) obniżony poziom tego nukleotydu wynikał głównie z agregacji płytek pod wpływem katecholamin. Liczne badania (96, 97) wykazywały przy tym, że jedynie adrenalina, noradrenalina i a metyloepinefryna obniżają syntezę cAMP, sprzyjając jednocześnie agregacji płytek. Inne zaś, stosowane przez wielu badaczy ligandy, hamowały jedynie wiązanie [³H]DHE z receptorem, nie wywierając wpływu na aktywność cyklazy adenylo-wej (98—101). Inny mechanizm tłumaczący spadek syntezy cAMP pod wpływem adrenaliny w preparatach błon plazmatycznych izolowanych z ludzkich płytek krwi proponowali Aktories i Jackobs (102). Wykazali oni, że aktywacja receptorów a przez tego agonistę powoduje wzrost szybkości hydrolizy GTP do GDP. Stymulacja aktywności GTP-azo-wej, pod wpływem adrenaliny prowadziłaby więc do dysocjacji kompleksu białko wiążące nukleotydy-cyklaza adenylowa. Konsekwencją tego procesu byłoby obniżenie katalitycznej aktywności cyklazy adenylowej i spadek poziomu cAMP.

Z obserwacji prowadzonych na komórkach kory mózgowej izolowanych ze zwierząt różnych gatunków wynikało natomiast, że wzrost syntezy cAMP pod wpływem amin katecholowych jest częściowo ograniczony przez antagonistów receptorów a (103). Równocześnie w hepotocytach traktowanych EGTA wyraźnie rosła, pod wpływem amin katecholowych, aktywność cyklazy adenylowej (104). Komórki nie poddane zaś działaniu