5217957217

Wynalazki

cenie materiałów lub modyfikację, polegającą na wprowadzeniu dodatków o działaniu bioaktywnym, biostatycznym lub biobójczym. Wybór materiału implantacyjnego uwarunkowany jest jego przeznaczeniem, miejscem implantacji, czasem przebywania w organizmie, a także sposobem sterylizacji.

Newsletter: Kto pracował nad projektem?

Prof. Chłopek: Projekt wymagał współpracy wielu ośrodków. W ostatnich latach postęp zarówno w medycynie jak i w inżynierii materiałowej jest ogromny. Dlatego też, coraz częściej powstają zespoły składające się z ekspertów różnych dziedzin, których celem jest praktyczne wykorzystanie możliwości jakie niesie ze sobą rozwój nauki. Badania nad kompozytami polimerowymi o działaniu bakteriobójczym prowadzone były przez dr inż. Magdalenę Ziąbkę, dr n. med. Annę Mertas i prof. dr hab. n. med. Wojciecha Króla z Katedry i Zakładu Mikrobiologii i Immunologii, Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lękarsko--Dentystycznym w Zabrzu, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach oraz mgr Marię Żołnierek i dr Elżbietę Menaszek z Wydziału Farmaceutycznego Collegium Medicum U]. Konsultacji lekarskich z zakresu Otolaryngologii udzielała lek. med. Agnieszka Morawska z Kliniki Otolaryngologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.

Newsletter: Jak przebiegała współpraca z ośrodkami medycz-

Dr Ziąbka: Opracowanie materiałów przeznaczonych na implanty medyczne nie jest możliwe bez konsultacji i współpracy z lekarzami specjalistami i biologami. Konieczność sprawdzenia materiałów pod kątem ich zachowania się w sztucznym środowisku biologicznym, jak również środowisku żywych organizmów takich jak komórki, bakterie, czy wreszcie w środowisku zbliżonym do naturalnego środowiska człowieka (badania na zwierzętach) wymaga niejednokrotnie współpracy kilku ośrodków, w tym również medycznych.

W przypadku realizacji badań nad materiałami przeznaczonymi na protezy ucha środkowego, punktem wyjścia były konsultacje medyczne z zakresu Otolaryngologii. Wszelkie znalezione informacje literaturowe dotyczące np. parametrów mechanicznych, czy sposobu implantacji przyszłych wszczepów potrzebne przy projektowaniu protezy były konsultowane i weryfikowane przez lek n. med. Agnieszkę Morawską.

Badania skuteczności przedwbak-teryjnej na szczepach bakterii Gram--dodatnich (Stapchylococcus aureus) oraz Gram-ujemnych (Eschericha coli), jak również ocena stopnia cyto-toksycznośd materiałów przeprowadzona przy zastosowaniu komórek osteoblastów i fibroblastów ludzkich wykonane były przy współpracy z dr Anną Mertas i prof. Wojciechem Królem.

Kolejnym etapem badawczym były badania w warunkach in vivo. Testy przeprowadzono na grupie zwierząt hodowlanych (szczury norweskie), którym w trakcie zabiegu chirurgicznego wprowadzono w mięsień pośladkowy sterylne wszczepy, a po upływie określonych czasów od implantacji, oceniono wpływ implantów na otaczają tkankę. Badania materiałów implantacyjnych w warunkach in vivo, w których miałam przyjemność uczestniczyć przeprowadzone były przez Panią mgr Marię Żołnierek oraz dr Elżbietę Menaszek za zgodą Uczelnianej Komisji Etycznej UJ Nr: 70/2011 w Zwierzętarni Eksperymentalno--Hodowlanęj Wydziału Farmaceutycznego CM UJ.

Newsletter: Kiedy można się spodziewać wdrożenia wynalazku?

Prof. Chłopek: Nie możemy jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Wprowadzenie jakichkolwiek biomateriałów na rynek medyczny jest rzeczą bardzo trudną. Każdy materiał musi przejść szereg testów zanim zostanie dopuszczony do powszechnego stosowania. Pomyślne rezultaty uzyskane w wyniku przeprowadzenia testów bakteriobójczych oraz testów cytotoksyczności i bio-zgodnośd, stwarzają możliwość kon-tynuacji badań w warunkach klinicznych. Przeprowadzenie testów klinicznych wymaga jednak czasu, a przede wszystkim zgody Komisji Bioetycznej i pacjentów. Wyniki tych testów będą stanowiły odpowiedź czy implanty spełniają swoją funkcję i czy są bezpieczne. Okres od rozpoczęcia badań do wdrożenia szacuje się na około 8 lat.

Newsletter: Jakie znaczenie wynalazek będzie miał dla pacjentów?

Dr Ziąbka: Dzięki zastosowaniu protez ucha będzie możliwa rekonstrukcja łańcucha kosteczek słuchowych. Zabieg chirurgiczny polegający na odtworzeniu ciągłości łańcucha kosteczek słuchowych determinowany jest przede wszystkim koniecznością skorygowania uszkodzenia struktury kosteczek ucha środkowego, utratą słuchu pochodzenia przewodzeniowego oraz obecnością dużej rezerwy ślimakowej. W przypadku pacjentów cierpiących na nie-dosłuch spowodowany uszkodzeniem łańcucha kosteczek słuchowych, w wyniku erozji młoteczka, kowadełka, braku obydwu kosteczek lub częściowego zniszczenia strzemiączka konieczne jest operacyjne przywrócenie ciągłości łańcucha poprzez uzupełnienie brakującego fragmentu. Jedną z technik operacyjnych zajmujących się tym zagadnieniem jest Ossikuloplastyka. Rekonstrukcja łańcucha kosteczek słuchowych w Ossi-kutoplastyce niejednokrotnie wymaga stosowania protez przywracających ciągłość łańcucha.

Zapalenie ucha środkowego należy do najczęstszych schorzeń spotykanych w Otolaryngologii mogącego w konsekwencji prowadzić do przewodzeniowego upośledzenia słuchu na skutek destrukcji struktur kostnych w obrębie przestrzeni ucha środkowego. Mnogość bakterii mogących stać u podłoża przewlekłego zapalenia ucha stwarza konieczność przeprowadzenia diagnostyki bakteriologicznej, szczególnie w przypadkach, gdy klasyczne leczenie zachowawcze procesu zapalnego nie przynosi spodziewanego efektu. Powszechność stosowania antybiotyków oraz narastająca oporność mikroorganizmów na stosowane leki powoduje, iż musimy szukać nowych metod walki z przewlekłymi infekcjami. Zastosowanie nowych implantów ucha środkowego może umożliwić pacjentom nie tylko odtworzenie ciągłości budowy struktur kostnych i przywrócić utracone funkcje, ale także zapewnić krótszy okres rekonwalescencji i ograniczyć ryzyko