ja:::x.\ Borkowska
my słów ej
Układ linii kolejowych riie stwarza korzystnych warunków kooperacji prze-i wymiany towarowej poszczególnych obszarów.
Łącznie w 68 połączeniach kolejowych międzypowiatowych (co stanowi 56,7% ogólnej ich liczby) współczynniki wydłużenia trasy przebiegu wynoszą 150% do ponad 200%. 15,8% połączeń ma wydłużone powiązania od 130% do 160% i 27.5% współczynnik wydłużenia do 130% odległości rzeczywistej. Przy tym należy podkreślić, że w liczbie korzystnych połączeń przeważają połączenia na krótkich odległościach, które w przewozach ładunków koleją nie mają większego znaczenia.
Układ linii nie zapewnia korzystnych warunków aktywizacji najbardziej w województwie gospodarczo zaniedbanego rejonu przygranicznego z NRD. Brak połączeń linii na tym obszarze przebiegającej w kierunku północ—południe, przy równoczesnym braku połączeń drogowych, utrudnia aktywizację gospodarczą tego rejonu.
Dla rozproszonego przestrzenno-gospodarczego układu województwa, o pasmowym rozkładzie centrów aktywności gospodarczych, najbardziej korzystny byłby układ linii z dominantą kierunków równoległych i prostopadłych. Ilość kierunków równoległych jest wystarczająca. Niedobór występuje w kierunkach prostopadłych, zwłaszcza w bezpośrednim połączeniu Zielonej Góry z Gorzowem Wlkp. (największe centra demograficzne i produkcji przemysłowej) oraz miast w rejonie przygranicznym z NRD. W obecnych warunkach rozwoju społeczno-gospodarczego budowa tych połączeń nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego.
W województwie zielonogórskim podstawową masę w przepływach kolejowych stanowią ładunki wysyłane i przyjmowane spoza regionu. W roku 1964 wielkość ich w porównaniu z rokiem 1S60 wzrosła o 655 tys. ton. Wpłynęło to na zwiększenie udziału tych transportów w globalnych przepływach regionu z 72,5% w roku 1960 do 72,8% w roku 1964 (łącznie z importem i eksportem).
Wymiana międzyregionalna masy towarowej jest jednym z podstawowych czynników rozwoju gospodarki województwa. Wynika to między innymi z braku surowców niezbędnych do produkcji i nadwyżek produkcji. Dlatego też w układzie linii kolejowych istotne znaczenie posiada funkcjonalność w powiązaniach ośrodków gospodarczych województwa z ośrodkami gospodarczymi kraju.
Układ linii kolejowych regionu charakteryzuje duża ilość linii wybiegających na zewnątrz województwa. Z Niemiecką Republiką Demokratyczną łączy obszar województwa 7 tras kolejowych w tym:
— 4 linie eksploatowane w ruchu towarowym międzynarodowym (w tym jedna Zbąszynek—Kunowice) także w ruchu pasażerskim,
— 3 linie o nieczynnych połączeniach z siecią linii NRD.
Do województw przyległych wybiega łącznie 17 linii z tego: 4 linie do województwa szczecińskiego, 7 linii do województwa poznańskiego, 6 linii do województwa wrocławskiego. Wszystkie te linie mają powiązania z siecią ogólnokrajową, lecz nie wszystkie posiadają istotne znaczenie gospodarcze. 8 linii, wybiegających na zewnątrz obszaru, ma peryferyjny zasięg i bierze mały udział w przewozach województwa, w tym 3 w stopniu nie uzasadniającym ich dalszą eksploatację (Gorzów Wlkp. — Myślibórz, Żagań — Zebrzydowa, Głogów — Góra Śląska). Pozostałe szlaki kolejowe, tworzące połączenie ośrodków gospodarczych województwa z największymi ośrodkami gospodarczymi kraju, zapewniają bardzo korzystne warunki wymiany towarowej i ruchu pasażer-