Mgr inż. WITOLD GERYŃ
SITPH Zarząd Oddziału Materiały Ogniotrwałe, Gliwice
Jak dotychczas przemysł materiałów ogniotrwałych nie wykorzystuje jeszcze dostępnych już w pełni osiągnięć techniki automatycznego sterowania, w celu zwiększenia wydajności pracy, zwiększenia efektów ekonomicznych oraz poprawienia jakości produkcji i warunków pracy. Każdy zakład materiałów ogniotrwałych jest z punktu widzenia systemu sterowania, niejako jedyny w swoim rodzaju i wszystkie zmienne, które mogłyby podlegać sterowaniu, muszą być matematycznie zdefiniowane. Ogromna różnorodność procesów i urządzeń, w których te procesy przebiegają sprawia, że jest potrzebna ścisła współpraca technologów wyznaczających cel i warunki ze specjalistami do spraw automatyki. Pociąga to za sobą potrzebę szerokiego kształcenia specjalistów w celu zrewidowania zasad przemysłowej produkcji oraz przyjęcia nowych metod projektowania i wytwarzania.
Tempo wprowadzenia automatyzacji w PMO zależy dziś przede wszystkim od trzech czynników:
• poziomu świadomości kierownictwa w zarządach naszych przedsiębiorstw,
• poziomu kwalifikacj i pracowników technicznych wszystkich szczebli,
• środków finansowych, jakimi przemysł dysponuje, na inwestycje.
Automatyzacja ma największe możliwości w dziedzinie produkcji masowej, ponieważ powtarzalność elementów procesu technologicznego pozwala na zastosowanie automatów i wykonanie automatycznych linii zapewniających ciągłą produkcję.
Można by powiedzieć, że automatyzacja procesów technologicznych w zakładzie produkującym wyroby ogniotrwałe polega właściwi na połączeniu funkcji transportu
£ -*■.* W
poszczególnych składników z innymi funkcjami produkcyjnymi tego procesu technologicznego. Przedmiotowe zazębienia się tych cyklów produkcyjnych występują w różnych fazach produkcji, najczęściej jednak w czasie podawania i dalszego przekazywania kontrolowanej wagowo i objętościowo ilości poszczególnych rodzajów surowców rozdrobnionych, będących składnikami przygotowywanych mas do formowania. Aby zatem unikać
przerw w podawaniu i transporcie surowców (rozdrobnionych lub nawet już wymieszanych), należy do poszczególnych układów wprowadzić takie mechanizmy wykonawcze i urządzenia sterujące, które będą tak współpracowały z urządzeniami transportującymi, że proces transportu surowców i półfabrykatów będzie przebiegał bez żadnych zakłóceń lub z minimalnymi, ale dopuszczalnymi przerwami.
Struga masy sypkiej lub plastycznej po operacji formowania uzyskuje postać wyrobu surowego, który należy odebrać z prasy i podać na urządzenie transportujące do suszarek w celu odparowania wilgoci. Większość typów pras do formowania wyrobów ma zmechanizowany odbiór półwyrobów po ich uformowaniu. Znane są nam już w pełni rozwiązania operacji ustawiania półwyrobów na wózkach suszarnianych i wózkach piecowych do wypalania półwyrobów. I wreszcie mamy już dobrze pracujący skomputeryzowany system procesu wypalania wyrobów w piecu tunelowym wymagający regulacji dopływu paliwa oraz powietrza do spalania dla ciągłego utrzymywania wymaganej technologii wypalania.
Znane są nam już również dobrze techniki automatycznego rozładunku wózków piecowych, automatycznego sortowania wypalonych wyrobów, automatycznej ich paletyzacji łącznie z foliowaniem i obciąganiem taśmami zabezpieczaj ący m i.
Dokładnie rozpoznany więc proces technologiczny jest podstawą dla organizatorów procesu wprowadzania automatyki kompleksowej do przemysłu. Ich ścisła współpraca z technologami oraz precyzyjne sformułowanie celów i metod realizacji pozwalają na sprawne wykonanie zadania automatyzacji procesu przemysłowego. Oznacza to, że automatyzacja jest nie tylko dziełem organizatorów procesu wprowadzania automatyki kompleksowej, konstruktorów automatów dostosowujących konstrukcję urządzeń produkcyjnych do zadanego procesu technologicznego, ale i technologów, którzy powinni wiedzieć czego można oczekiwać od automatyzacji i jakim wymaganiom powinien odpowiadać proces technologiczny, pozwalający na optymalne wykorzystanie możliwości istniejących w dziedzinie automatyzacji.
Ceramika - Materiały Ogniotrwałe nr 1/98 21