Charakterystyka procesu wdrożenia systemu zarządzania środowiskowego... 195
Poszczególne etapy wdrażania systemu zarządzania środowiskowego są ze sobą ściśle powiązane, częściowo przebiegają równolegle i wzajemnie się przenikają. Do trzech etapów wdrażania systemu zarządzania środowiskowego należą:
■ etap I - prace wstępne,
■ etap II - opracowanie,
• etap III - testowanie.
Na początku należy zdecydować, czy konieczne będzie korzystanie z pomocy firmy konsultingowej. Jeżeli jest taka konieczność powinno się wybrać odpowiedniego partnera. Następnym działaniem przeprowadzanym w etapie I, jest powołanie zespołu wdrożeniowego, przydzielenie odpowiednich uprawnień wybranym osobom i zapewnienie koniecznych środków. W skład zespołu wdrożeniowego mogą wchodzić:
• pełnomocnik najwyższego kierownictwa,
■ specjalista ds. Ochrony Środowiska,
■ osoby z poszczególnych obszarów organizacji.
Ostatnią czynnością zaliczaną do prac wstępnych jest przeprowadzenie wstępnego przeglądu środowiskowego. Zrealizowanie tej procedury nie jest obligatoryjne, ale zalecane w celu sprawnego przebiegu dalszych prac oraz skutecznego wdrożenia systemu.
W drugim etapie istotnym elementem jest zorganizowanie oraz przeprowadzenie szkoleń o różnym zakresie tematycznym. Szkolenia mają dotyczyć poszczególnych grup pracowników przedsiębiorstwa. Kursy odbywają się praktycznie w trakcie całego procesu wdrażania systemu, jak również w trakcie jego funkcjonowania. Następnie należy opracować procedury systemowe. Norma wymaga opracowania dziesięciu takich dokumentów, zawierających opisy następujących procedur:
■ identyfikacji i oceny aspektów środowiskowych,
■ identyfikacji i dostępu do wymagań prawnych oraz okresowej oceny zgodności z obowiązującymi przepisami,
■ przeprowadzenia szkoleń,
■ komunikacji wewnątrz organizacji i z zewnętrznymi stronami zainteresowanymi,
■ nadzorowania dokumentacji systemowej,
■ identyfikacji sytuacji awaryjnych,
■ monitorowania i prowadzenia podstawowych pomiarów charakterystyk procesów,
■ postępowania z niezgodnościami i prowadzenia działań korygujących i zapobiegawczych,
■ identyfikacji, utrzymywania i dysponowania zapisami,
• prowadzenia audytów wewnętrznych.
Ostatnią czynnością w etapie II jest identyfikacja znaczących aspektów środowiskowych. Jest to trudny etap, ale niezwykle ważny dla skuteczności systemu zarządzania środowiskowego i zminimalizowania oddziaływania na środowisko.
Testowanie odbywa się po pewnym czasie funkcjonowania systemu zarządzania środowiskowego. W tym okresie należy przeprowadzić audyty wewnętrzne oraz zrealizować działania korygujące i zapobiegawcze. Powinno się również dokonać przeglądu zarządzania wykonywanego przez najwyższe kierownictwo.