detali (33,3%) i oczyszczaczy (25%J. Objawy zaliczane do okresu zwiastunów zgłaszało 13,1% osób. Dedynę grupę zawodowę, w której nie stwierdzono ani jednego przypadku upoważniającego do rozpoznania choroby zawodowej byli po-lerównicy• U 2 spośród nich występowały jedynie objawy zwiastunowe.
3.3. Wyniki badania czucia wibracji
Najwyższe wartości progu czucia wibracji, przekraczajęce 100 dB, stwierdzono u szlifierzy kluczy samochodowych i kowali resorowych, najniższe(mie-szczęce się w kategorii zaburzeń miernego stopnia) u pilarzy. Stopień zróżnicowania pozostałych grup pracowników według średnich wartości progu czucia wibracji, nie był aż tak znaczny. Stwierdzone odchylenia mieściły się zgodnie z przyjętę klasyfikację w grupie zaburzeń czucia wibracji średniego stopnia. Porównanie wyników badań między rękę prawę i lewę nie wykazało istotnych różnic. Zwraca uwagę fakt (tab. VIII), że Jedynie w grupie kontrolnej oraz wśród pracowników obsługujęcych biexy i polerowników, notowano percepcję pełnego zakresu drgań. W innych grupach zawodowych część badanych nie odczuwała drgań końcówki wibratora w wyższych częstotliwościach. Drgania o częstotliwości 63 Hz i 125 Hz były odczuwane przez wszystkich badanych. Poczęwszy jednak od częstotliwości 250 Hz notowane były przypadki zniesienia czucia w tym zakresie (B,3% szlifierzy kluczy samochodowych). Oedynę grupę zawodowę, w której żaden z pracowników nie odczuwał drgań o częstotliwości 800 Hz byli szlifierze kluczy samochodowych.
Analiza statystyczna wykazała, że średnie wartości poziomu czucia wibracji odnoszęce się do pracowników wymienionych grup zawodowych były istotnie wyższe w porównaniu z wartościami uzyskanymi w grupie kontrolnej
(p < 0,001).
Zaburzenia czucia wibracji stwierdzone u 77,9% narażonych wykazywały różny stopień zaawansowania. Najwięcej przypadków z poziomem progu czucia wibracji,rzędu 100 dB i więcej, obserwowano u szlifierzy kluczy samochodowych (100%), kowali resorowych (100%), szlifierzy różnych detali {58,4%), oczyszczaczy (45,9%), najmniej przypadków w grupie polerowników (4,3%), pracowników obsługujących blaxy (9,1%), pilarzy (9,3%), formierzy (9,8%).
Ogółem zaburzenia czucia znacznego stopnia stwierdzono u 23,4% badanych. Ibrzględalajęc rodzaj zatrudnienia najmniejszy stopień zróżnicowania poziomu ssuclt wibracji dotyczył zaburzeń średniego stopnia.
W grufstfce^-fcfcmt rolnej mierna zaburzenia czucia wibracji odnotowano u 11,5% osób* U: pracowników narażonych na drgania mechaniczne ten rodzaj odchyleń był dwukrotnie częstszy.
Deszcze wlększę różnicę obserwowano'porównujęc w analogicznych grupach częstość występowania następnego stopnia zaburzeń czucia wibracji (w przedziale od 91 do 100 dB). Natomiast wartości powyżej 100 dB w grupie kontrolnej w ogóle nie były postrzegane.
Z danych przedstawionych w tab. X oraz na ryc. 11 wynika, że próg czucia wibracji podwyższa się w miarę wydłużajęcego się stażu pracy. Na tego rodzaju zależność zwracaję uwagę również inni autorzy (2, 11)• wzrost progu GJDtt&śm wibracji był najbardziej dynamiczny u osób o stażu pracy od 2 do
37