ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA ENERGII
do wykonywania pożytecznych dla człowieka zadań. Czy w przyszłości nauczymy się skuteczniej i wydajniej wykorzystywać to źródło energii? Nie wydaje się to zbyt prawdopodobne.
Podobnie odległa zdaje się być perspektywa zaprzęgnięcia do pracy wielkich prądów oceanicznych. Potencjalnie są one potężnym źródłem energii sam Prąd Zatokowy, gdyby wykorzystać energię kinetyczną jego wód, mógłby dostarczyć 7 1021 dżuli rocznie, a więc ilość znacznie przekraczającą dzisiejsze roczne zużycie energii przez całą ludność świata. Dość fantastyczne projekty, ogłoszone niedawno przez kilku uczonych amerykańskich, przewidują umieszczenie w nurcie Prądu Zatokowego, na pewnej głębokości pod powierzchnią morza, ogromnych „wiatraków" wodnych, które wytwarzałyby energię elektryczną przesyłaną następnie na ląd. Trudno przewidzieć, jak długo przyjdzie nam czekać na realizację tego pomysłu, tym bardziej, że budzi on pewne zastrzeżenia natury nie tylko technicznej. Nie wiadomo, czy szkody, jakie pociągnęłoby za sobą osłabienie Prądu Zatokowego, wywierającego zasadniczy wpływ na klimat znacznej części Europy, nie byłyby większe od ewentualnych korzyści płynących z tego gigantycznego przedsięwzięcia2.
Elektrownie wodne cechuje wyjątkowa różnorodność rozwiązań, wynikająca z konieczności każdorazowego dostosowania się do istniejących warunków lo-kalnych. Elektrownie wykorzystujące energię wód śródlądowych można podzielić na grupy według następujących kryteriów: wartości spadu, sposobu pokrywania obciążeń w układzie elektroenergetycznym i sposobu gospodarowania zasobami wodnymi. Podział według wartości spadu jest najbardziej istotny, ale dość dowolny. Rozróżnia się elektrownie niskospadowe, średniospadowe i wysokospado-we. W warunkach polskich najsłuszniejszy jest podział na elektrownie o niskim spadzie nie-przekraczającym 15 m, średnim spadzie 15 4 50 m oraz wysokim spadzie przekraczającym 50 m.
W aspekcie ekonomicznym elektrownie wodne w systemie elektroenerge-tycznym realizują: pracę programową, tj. wyrównanie obciążeń dobowych po-krywanie obciążeń szczytowych i obciążanie elektrowni podstawowych w dolinie obciążeń, pracę regulacyjną, tj. pokrywanie szybkich zmian obciążenia w czasie, pracę interwencyjną w przypadku nagłych zmian obciążenia w systemie. Z punktu widzenia sposobu gospodarowania przepływem wody rozróżnia się elek-trownie przepływowe, zbiornikowe, zbiornikowe z członami pompowymi i pompowe.
Elektrownie przepływowe nie mają zbiornika do magazynowania wody, wykorzystują ciągły przepływ cieku wodnego. Elektrownie przepływowe mogą być budowane jako pojedyncze obiekty wykorzystujące pewien odcinek rzeki lub jako szereg elektrowni wykorzystujących całą lub część rzeki. Wykorzystanie rzeki przez budowę szeregu elektrowni wzajemnie powiązanych
Łukasz A.Turski, Energetyczne dylematy, 1998
11
2