5672969272

tylko podstawowe spostrzeżenia, dokonane na podstawie standardowego modelu, opisującego zachowanie małej otwartej gospodarki, według opracowania J.Gali i T.Monacelli (2002)¹³.

Istotne wydają się przede wszystkim dwa spostrzeżenia. Po pierwsze, realne stopy równowagi w MOG i w reszcie świata różnią się o składnik, zależny między innymi od stopy wzrostu gospodarki światowej i stopnia otwartości małej gospodarki. Model nie zawiera elementu ryzyka, co tłumaczy, dlaczego opisywany wcześniej czynnik nie wpływa w nim na zróżnicowanie stóp równowagi. Po drugie, zarówno w gospodarce światowej, jak i w MOG, podstawowe determinanty stopy równowagi pozostają takie same, jak w modelu Ramseya. Są to tempo wzrostu produktywności, stopa preferencji czasowych gospodarstw domowych oraz współczynnik z funkcji użyteczności, jak w równaniu (10). Wydaje się tedy, że model Ramseya może być, w kontekście opisywania własności stopy równowagi, wykorzystywany szerzej, niż tylko do analizy gospodarki zamkniętej. Niemniej, właśnie zachowanie stopy naturalnej w gospodarce otwartej powinno w najbliższych latach stać się podstawowym tematem dociekań naukowych, skupiających się na analizie NSP.

3 Podsumowanie

W artykule przeanalizowane zostało od strony teoretycznej zagadnienie naturalnej stopy procentowej. W pierwszej kolejności przedstawiona została syntetycznie historia myśli ekonomicznej w dziedzinie naturalnej stopy procentowej.

W dalszej części opracowania, szczególna uwaga poświęcona została dwóm alternatywnym sposobom zdefiniowania stopy naturalnej, w odniesieniu do inflacji bądź w odniesieniu do krańcowej produktywności kapitału. Definicja, utożsamiająca stopę naturalną z takim poziomem realnej stopy procentowej, który stabilizuje inflację wydaje się bardzo przydatna z punktu widzenia banku centralnego. Władze monetarne muszą bowiem zdawać sobie sprawę na jakim poziomie ustawić stopy realne, aby obniżać, stabilizować, bądź podnosić stopę inflacji. Problem ten w całej okazałości odnosi się do obecnej sytuacji Narodowego Banku Polskiego, który zakończył obniżanie inflacji i jest w trakcie poszukiwania naturalnego poziomu stóp procentowych, który zapewni stabilną inflację.

¹³ Kompleksowy przegląd modeli gospodarek otwarty ch przedstawia P.R.Lane (1999).