5672969275

lat wcześniej¹. Model procesu kumulacyjnego, będący pierwszą próbą opisania związku pomiędzy luką stóp procentowych i poziomem cen zostanie przytoczony w całości (Humphrey, 1993).

Model można zapisać za pomocą pięciu równań. Pierwsze należy traktować, w duchu tradycji wicksellowskiej, jako definicję naturalnej stopy procentowej. Zgodnie z nim, realne inwestycje (/) różnią się od oszczędności (5) wtedy, gdy rynkowa stopa procentowa (r) odbiega od stopy naturalnej (r*)².

(1)    I-S=a(r*-r)    a>0

NSP wyznacza zatem taki poziom (realnej) stopy procentowej, który zrównuje (oczywiście ex antę) oszczędności z inwestycjami. Kolejne równanie modelu opisuje fakt, że ewentualne niezbilansowanie oszczędności i inwestycji skutkuje dodatkową kreacją kredytu, a co za tym idzie, emisją pieniądza³:

(2)    I-S=dM/dt,

Dzieje się tak, ponieważ inwestycje są utożsamiane z kredytami, natomiast oszczędności z depozytami. Ewentualny niedobór depozytów musi zatem skutkować kreacją nowego kredytu. Równanie (3) przyrównuje nadwyżkę inwestycji nad oszczędnościami do nadwyżki (E) zagregowanego popytu nad zagregowaną podażą:

(3)    I-S=E,

natomiast równanie (4) opisuje działanie mechanizmu cenowego, zgodnie z którym nierównowaga na rynku dóbr jest przyczyną proporcjonalnej zmiany cen. Nadwyżka popytu nad podażą powinna prowadzić do wzrostu ogólnego poziomu cen, jak w modelu AD-AS:

5

1

   Wicksell nie zdawał sobie sprawy z wkładu Thomtona i Joplina w budowę modelu procesu kumulacyjnego i opierał się głównie na na opracowaniach Ricarda i Tookea (Laidler 1991, s. 150).

2

   Jak zostało wcześniej zauważone, klasycy nie dokonywali rozróżnienia stóp realnych i nominalnych. Model procesu kumulacyjnego został jednak zapisany w postaci współczesnej z uwzględnieniem stóp realnych. Warto zauważyć, że ponieważ dochodzi w nim wyłącznie do zmiany poziomu cen, a nie stopy inflacji, rozróżnienie takie nie zmienia jego charakteru, a jedynie zwiększa spójność z dalszymi rozważaniami.

3

   Przez dX/dt oznaczana będzie pochodna zmiennej A'względem czasu.