5399619862

osw Szkice Humanistyczne Tom XII

osw Szkice Humanistyczne Tom XII

Nr 4

2012

Agnieszka Makarewicz-Marcinkiewicz

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Sporów z Marshallem McLuhanem ciąg dalszy

Marshall McLuhan - intelektualista, który w dekadzie lat 60. ogłoszony został najważniejszym myślicielem od czasów Newtona, Darwina i Einsteina, już na początku lat 70. postrzegany bywał jako szarlatan, uzurpator, w sobie tylko wiadomy sposób pozyskujący olbrzymie nakłady rządowe na realizację „naukowo wątpliwych” projektów¹.

Niniejszy artykuł ma charakter polemiczny, jego celem jest wykazanie, na ile zasadne jest spoglądanie przez prześmiewczo-demaskujący pryzmat na dorobek Marshalla McLuhana, prekursora technoromantyzmu.

Technologia informacji, bardziej niż jakikolwiek inny wynalazek, wykracza poza swój własny, zdefiniowany status, umożliwia bowiem pozbawione materii kodowanie i przesyłanie myśli i znaczeń. Pierwotnym w stosunku do technoromantyzmu był technomistycyzm, związany z postacią Hermesa Trismegistosa, okrzykniętego technicznym czarodziejem, prekursora swoistej gry pomiędzy magią a wynalazkami, środkami przekazu a umysłem².

Coyne odnosi termin technoromantyzm do tych nowo powstałych idei związanych z technologiami wirtualnymi, których korzeni badacz upatruje w myśli romantyzmu, idealizmu. Widzi w owych ideach kontynuację dyskursu pomiędzy romantyzmem i empirycznym racjonalizmem. Innymi słowy, jak sam stwierdza, między Jednością a fragmentaryzacją; między transcendencją a porządkiem”³.

Komputery pozwalają na imitowanie i modelowanie rzeczywistości, dzięki czemu umożliwiają tworzenie rzeczywistości alternatywnych (zdarzeń przebiegających w różnej przestrzeni w tym samym czasie). Za sprawą nowych technologii odzyskaliśmy naszą „integralność zmysłową”, którą możemy posługiwać się już nie tylko w wymiarze narodowym czy kulturalnym, ale i kosmicznym.

Technoromantyzm w pracach Marshalla McLuhana stanowi jeden z wymiarów

1

   Ch. Horrocks, Marshall McLuhan y la realidad virtual, Barcelona 2004.

2

   E. Davis, TechGnoza. Mit, magia + mistycyzm w wieku informacji, Poznań 2002, ss. 13-23.

3

   Horrocks, op. cit., s. 53.