5833210728

nauk ekonomicznych etykietą „dismal science (in reference to economics)"¹. To wielkie nieporozumienie świadczące niekorzystnie zarówno o tych , którzy zawodowo tę dziedzinę badają i jej nauczają , jak i tych, którzy chcą ją poznać, odkryć jej tajemnicę, aby zrozumieć jej prawa i zasady oraz zastosować w praktyce z pożytkiem indywidualnym i społecznym.

Po spojrzeniu na ciąg sukcesów liberalnej ekonomii XX wieku (D. Ricardo, W. Pareto,...) oraz na znakomite, nieustające odkrycia w naukach przyrodniczych i technicznych, powstaje pytanie, dlaczego w XX wieku ekonomia jako nauka społeczna zasłużyła na tak poniżającą ocenę. Wiadomo, że nie jest to nauka łatwa i kojarzy się z nią empiria, która jest sztuką. Z teorii ekonomii wywodzą się doktryny dotyczące pośrednio lub bezpośrednio na każdym kroku i szczeblu każdego człowieka, czym dalej i wyżej tym bardziej wymagające. Utalentowanym studentom bardziej się opłaca podjęcie wysiłku aniżeli zmarnowanie talentu.

Jedną z przyczyn pogorszenia się reputacji wydaje się być sama tzw. normalna, tradycyjna lakoniczna i abstrakcyjna definicja ekonomii „teoria stosunków między ludźmi, nawiązywanych przy wymianie dóbr i usług". W drugiej połowie XIX wieku rozszerzono nieco jej treść, definiując jako „teorie o stosunkach międzyludzkich nawiązywanych w procesie wytwarzania dóbr i usług oraz ich podział wśród owych uczestników procesu". Podobnych, „naturalnych" definicji ekonomii (i nauk ekonomicznych) w różnych językach i kontynentach jest znaczna ilość. Proponuję zamiast doskonalenia werbalnej fazy definiowania, „przejście" na definicję funkcjonalną w kategoriach np. geometrii inżynierskiej i arytmetyki księgowej.

Redefinicja nauk ekonomicznych

W demokratycznie ukonstytuowanej i systemowo zorganizowanej rzeczywistości adekwatnie wyróżniona pod względem istoty i treści ekonomia (i nauki ekonomiczne) może być sformułowana następująco: ekonomia (i nauki ekonomiczne) obejmują teorie i praktyki rozrachunku fazowo narastających zobowiązań z wzajemnych świadczeń kwantowo-umownych wartości dóbr i usług między ich uprawnionymi podmiotami prawa cywilnego i publicznego. W powyższym brzmieniu ekonomia nie jest tylko elementem nauk prawnych, z którymi kojarzy się w dydaktyce, ani też tylko elementem socjologii społeczno-politycznej. Istotę tych powiązań najlepiej wyjaśnia definicja analityczna w postaci kwadratowej macierzy (modelu) teorii Bio-fa-zo-kwal-kwantowej (BFZKK). Jest to podstawowy model odwzorowania ekonomii z opisu współczesnej biologii człowieka, żyjącego w fazach czterech pokoleń, rozróżnianych jakościowo (kwalitatywnie klasyfikowanych) i następnie ilościowo (kwantytatywnie - rachunkowo) rozliczanych ze swoich wyników (efektów) ekonomicznych.

3

1

ROBINSON S., The Scientist An Epic of Discovery, TH AM ES & HUDSON Ltd., London 2012, s. 7, "Even Today, it is common to find phrases such as the <science of logio, <political science> and the <dismal science> (in reference to economics); nawet obecnie, w powszechnym użyciu znajdują się takie wyrażenia jak "nauki logiczne", "nauki polityczne", "nauki posępne" (w odniesieniu do nauk ekonomicznych); z łaciny: dies mali - złe, przykre dni, nieudane, kiepskie, nudne, do niczego.