PODMIOT TEORII - CZŁOWIEK istota fazowo wyróżniona
Gdy za podmiot nauk ekonomicznych uznajemy człowieka, to w pierwszym poletku modelu 1/1 - człowiek/system warto powołać się na dyscyplinę, która na początku bieżącego wieku z powodzeniem zajmuje się badaniami człowieka z punktu widzenia behawioryzmu w stosunkach międzyludzkich związanych z wymianą dóbr i usług.
W nowej encyklopedii powszechnej PWN wśród licznych haseł „Antropologia": biblijna, biologiczna, etnologiczna, filozoficzna, kulturowa, społeczna i religijna - brak jest hasła antropologia ekonomiczna1. Toczy się bowiem nieudolny, przerywany dialog między zwolennikami konserwatywnego kreacjonizmu a odkrywcami dowodów na miliony lat trwający proces ewolucji ludzkiego genomu, oparty na selekcji i doborze naturalnym, dziedziczeniu DNA oraz adaptacji osobniczej do warunków stwarzanych przez środowisko ekonomiczne. Ekonomiści „muszą się pozbyć konceptualnego bagażu klasycznego dziedzictwa i skupić się wyłącznie na tym, co można zaobserwować i zmierzyć w laboratorium"2.
Normalny rozwój podmiotowości człowieka przebiega cyklicznie przez cztery fazy. Dwie skrajne, pierwsza i czwarta maja charakter przeciwstawny. Pierwsza - wzrostowy, czwarta -spadkowy. Dwie fazy środkowe, średnio od 21-go roku życia do połowy lat 60-ych maja charakter względnie jednorodny. Ich treścią jest praca w zawodzie nabytym w fazie pierwszej spośród 30-tu, obejmujących obecnie rosnącą liczbę ponad 300-tu specjalności. Czwarta emerytalna faza zamyka cykl życia zbliżaniem go do 80-tki, a w krajach zamożnych przekroczeniem tej granicy z tendencją wzrostową.
Wyszczególnione cztery fazy różnią się tak znacznie pod względem biologicznym i funkcjonalnym w społeczeństwie XXI wieku, że powszechne „mniemanie", iż wszyscy obywatele demokratycznego państwa są lub będą równi wobec prawa, a nawet pod względem zamożności, jest przesłanka budzącą wątpliwości, ale nie pozbawioną sensu. Zapewne jest twierdzenie, że sensu tego nie odkryje ten młodociany obywatel, który nie był i nie jest skłonny do zrozumienia praw ekonomicznych, bo „ekonomia jest nauką nudną - dismal science".
Z podmiotowości swej będą mieli pożytek obywatele, którzy w pierwszej fazie swego życia nie strwonią swych talentów i zostają dobrze adaptowani do korzystania z darów PRZYRODY w nadmiarze powierzonych ludzkości na ziemskim Globie.
Przyroda w drodze ewolucji nieprzeliczonych cykli selekcji i doboru naturalnego rozwinęła w człowieku dwa układy zarządzania samym sobą. Jeden zarządza organami wewnętrznymi, drugi zmysłami i narządami kontaktu ze światem zewnętrznym3.
W porównaniu z innymi istotami żywymi człowiek został wyposażony w zdolności, których nie mają inne żywotne: mowa, pamięć, gromadzenie i przetwarzanie informacji, wytwarzanie narzędzi i prowadzenie za ich pomocą badań odkrywających cele i tajemnice Przyrody. Ludzkie kończyny, ręce i nogi, wyróżniły się niezwykłą możliwością poruszania się w przestrzeni, co w połączeniu z
7
Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, 1.1, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1995, s. 183, 850, 851.
Baggott J., Teoria kwantowa. Odkrycia, które zmieniły świat. Przekład J i A. Skalscy (tyt. orygin. The Ouantum Story A History of40 Moments). Warszawa 2013, s. 89.
Fields Douglas R., Drugi mózg. Rewolucja w Nauce i Medycynie. Prószyński i Ska, Warszawa 2012, s. 28-30