266 SPRAWOZDANIA
Ustalenie takiego profilu zbiorów Deutsches Musikarchiv pociągnęło za sobą nowe zadanie redagowania i wydawania jako miesięczników 2 wymienionych wyżej serii Deutsche Nationalbib-liographie.
Z dbaniem o rejestrację i zachowanie dla przyszłych pokoleń wpływu z egzemplarza obowiązkowego idzie w parze troska o dokumentację i zabezpieczenie źródeł historycznej i współczesnej kultury muzycznej z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej, Południowo-Wschodniej i Wschodniej, zwłaszcza z terenów zamieszkanych kiedyś przez skupiska niemieckie. Zorganizowaniem tej akcji w ramach współpracy międzynarodowej o charakterze archiwal-no-bibliotecznym przy zaangażowaniu specjalistów poszczególnych krajów oraz instytucji międzynarodowych zajmuje się Insitut fur deutsche Musik im Osten (IDMO) w Bergisch Gladbach. Dotychczasowe jego osiągnięcia przedstawił Lucian Schiwietz (IDMO) w referacie pt. Projekte des Instituts fuir deutsche Musik im Osten zur Sicherung und Verzeichnung musikalischer Quellen in Suśdost-, Mittel- und Osteurope (Projekty IDMO w zakresie zabezpieczenia i rejestracji źródeł muzycznych w Europie Południowo-Wschodniej, Środkowej i Wschodniej). Od 1993 r. są realizowane projekty szczegółowe na terenie Rumunii, na Węgrzech, również w Polsce — spisywanie zasobów śląskich rękopisów muzycznych we Wrocławiu przy współpracy z tamtejszą Biblioteką Uniwersytecką, Grupą Narodową RISM w Polsce, Centralną Redakcją RISM we Frankfurcie n. Menem oraz innymi instytucjami. Po zakończeniu pierwszego dnia obrad uczestnicy byli zaproszeni na imprezy V Międzynarodowego Festiwalu Celtyckiego, który odbywał się wówczas w Poznaniu.
Zagadnienia rozważane w drugim dniu obrad dotyczyły problemów wybranych oraz automatyzacji prac bibliotecznych. Przewodniczył J. Jaenecke (Staatsbibliothek zu Berlin — Preus-sischer Kulturbesitz) na zmianę z B. von Seyfried. W swym referacie pt Staatsbibliothek zu Berlin - Preussischer Kulturbesitz. Bericht uśber Schaden an Bestaśnden der Musikabteilung (Raport
0 stanie zachowania zbiorów Oddziału Muzycznego) J. Jaenecke omówił szczegółowo metody badania statystycznego stopnia i rodzaju zniszczenia zbiorów stosowane w Staatsbibliothek najpierw w stosunku do druków zwartych XIX i XX w., następnie rozszerzone na zasoby zbiorów specjalnych. Badanie zbiorów muzycznych rozpoczęto w 1996 r. Ze względu na wielką różnorodność materiałów podzielono je na 13 grup, z których 6 poddano próbie kontrolnej: z przekazów dzieł muzycznych — autografy, rękopisy i druki nutowe, z literatury dotyczącej muzyki — książki, czasopisma muzyczne i libretta. Dla poszczególnych grup zastosowano inny raster statystyczny (to jest inną liczbę badanych egzemplarzy z 1 m.b. zbiorów ustawionych na półkach). Wyniki badania poszczególnych jednostek zapisano na specjalnie do tego celu zaprojektowanych arkuszach informacyjnych. Następnie przygotowano specjalny program komputerowy dla analizy danych z arkuszy informacyjnych i wprowadzono dane do komputera. Otrzymane wyniki dały podstawę opracowania programu zabezpieczenia zbiorów muzycznych drogą ich mikrofilmowania oraz konserwacji. Program ten jest już realizowany.
W drugim referacie dotyczącym problemów wybranych poruszono sprawę materiałów audiowizualnych. Przedstawiła ją Petra Wagenknecht (Hochschule der Kunste, Berlin) w referacie pt Behandlung von AV-Medien in wissenschajtliche Musikbibliotheken (Postępowanie z materiałami audiowizualnymi w naukowych bibliotekach muzycznych). Ten najnowocześniejszy typ przekazów muzycznych, produkowanych na mnożących się i ciągle ulepszanych nośnikach technicznych winien być gromadzony przez biblioteki naukowe w maksymalnym wyborze. Autorka przestrzega przed zbyt pochopnym tworzeniem odrębnego działu (mediateki) tych materiałów w bibliotece naukowej. Rozróżnia dokumenty dźwiękowe podstawowe (przekazy muzyki poważnej) i poboczne (przekazy muzyki rozrywkowej, okolicznościowej, informacje tekstowe połączone z dźwiękiem
1 obrazem). Fonoteka w muzycznej bibliotece naukowej powinna oferować przegląd muzyki poważnej w najlepszych wykonaniach. W Niemczech nie ma przepisu prawnego o egzemplarzu obowiązkowym materiałów audiowizualnych. Biblioteki i inne instytucje je zakupują, otrzymują też z darów, niekiedy z dużych spuścizn po kolekcjonerach itp.; niektóre (wśród nich i Biblioteka Hochschule der Kunste) posiadają własne kamery do rejestrowania imprez dźwiękowo-ob-razowych, także audycji radiowych i telewizyjnych, potrzebnych do wzbogacenia profilu własnych zbiorów. Materiały audiowizualne są katalogowane według reguł RAK-NBM (RAK — Non-Book Materials). Załączone do referatu dwa wykazy statystyczne ilustrują: a) rozmieszczenie materiałów