POLSKIE TOWARZYSTWO CZYTELNICZE 251
cjatywach. Związki Instytutu ze środowiskiem bibliotekarskim spowodowały, iż wśród członków PTCz od początku dominują pracownicy bibliotek, a poszczególne koła i oddziały znalazły przytulisko w bibliotekach publicznych. Tak jest w Olsztynie, Kielcach, Jaworznie i Opolu, tak było w Otwocku. Toteż już w pierwszym okresie działalności PTCz podjęto inicjatywy zmierzające do przełamania tej bariery środowiskowej. Przy udziale dyrekcji Biblioteki Narodowej zorganizowano kilka spotkań poświęconych problemom wynikającym ze zmian ustrojowych po 1989 r. Pierwsze inauguracyjne „Spotkanie po latach” (27.10.1993 r.) zgodnie z tytułem było próbą spojrzenia na czas miniony oczyma jego uczestników, to znaczy tych, którzy w różnych okresach pracowali w Instytucie Książki i Czytelnictwa a potem zaznaczyli swój udział w kulturze, literaturze, publicystyce. Wspomnienia Bohdana Cywińskiego, Stanisława Siekierskiego, Marka Skwarnickiego były dość zgodne w ocenach wpływu, jaki miał na ich dalszą pracą udział w pracach badawczych w zakresie czytelnictwa i funkcjonowania bibliotek. Drugie spotkanie (23.11.1994) z Juliuszem Braunem, Piotrem Łukasiewiczem i Marcinem Królem poświęcone było „Problemom polityki kulturalnej”. W dyskusji ścierały się rozmaite poglądy często skrajne — od liberalnych do przypisujących państwu rolę niezastąpioną. W 1994 r. odbyły się jeszcze dwa takie spotkania. Jedno (11.01.1994) zorganizowane wspólnie ze Stowarzyszeniem Pisarzy Polskich na temat „Książki, rynku i czytelnictwa ” — referentami byli Ludmiła Marjańska, Mieczysław Prószyński i Wiktor Woroszylski — oraz drugie (20.05.1994) spotkanie z prof. Marią Janion, która wygłosiła referat „Wobec kultury masowej”. Mimo starań organizatorów — i jak sądzono wówczas — trafionego wyboru problematyki spotkań, nie udało się zainteresować nimi szerszego audytorium, a zwłaszcza nauczycieli i wydawców. Wśród uczestników przeważali pracownicy Instytutu Książki i Czytelnictwa oraz niewielka grupa pracowników Biblioteki Narodowej. W poszukiwaniu skuteczniejszych form popularyzujących PTCz zrodził się pomysł zorganizowania Forum czytelniczego pod tytułem „Książka, prasa, wideo”. Za takim wyborem przemawiało zainteresowanie multimediami, opozycyjne ich traktowanie w stosunku do książki itp. Forum czytelnicze I, które odbyło się w Bibliotece Narodowej (11.11.1994) zgromadziło ok. 100 uczestników, a wśród nich przedstawicieli prasy, radia i telewizji. Wygłoszono na nim 6 referatów. Ich układ obejmował problematykę ogólną, wprowadzającą, poczynając od scharakteryzowania zakresu piśmienności Polaków, wpływu programów szkolnych na zainteresowania czytelnicze, poprzez znaczenie komiksów i fenomenu popularności Harleąuina, czytelnictwa prasy kobiecej i młodzieżowej, na relacji między książką a wideo kończąc. Materiały te opublikowano * i cały nakład został szybko wyczerpany. I mimo niewątpliwego powodzenia tego pierwszego spotkania podjęliśmy decyzję, by uciec z Warszawy w Polskę, bliżej środowisk, w których dzięki decentralizacji w kulturze zaczęło być ciekawiej. Toteż skwapliwie skorzystaliśmy z udzielonej nam przez Ministerstwo Kultury i Sztuki subwencji oraz propozycji Wojciecha
* Książka - prasa - wideo. Forum czytelnicze I. Warszawa 1995.