PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 1997 2/3 PL ISSN 0033-202X
JADWIGA KOŁODZIEJSKA
POLSKIE TOWARZYSTWO CZYTELNICZE (w poszukiwaniu drogowskazów)
Geneza Polskiego Towarzystwa Czytelniczego. Fora czytelnicze organizowane przez PZCz.
Działalność oddziałów i kół w Olsztynie, Otwocku, Jaworznie. Współpraca z International
Reading Association.
Pomysł utworzenia Polskiego Towarzystwa Czytelniczego zrodził się zupełnie przypadkowo, w czasie międzynarodowej konferencji czytelniczej w Budapeszcie wiosną 1992 r. Miała ta konferencja zupełnie wyjątkowy charakter. Przede wszystkim dlatego, że do 1990 r. zarówno indywidualni specjaliści, jak i instytucje zajmujące się badaniami czytelnictwa spotykali się osobno, zgodnie z podziałem na przeciwstawne bloki ideologiczne i militarne. Praktyki te powodowały, że niewiele wiedzieliśmy o sobie. Zespół pracowników Instytutu Bibliotekoznawstwa i Pracy Metodycznej Biblioteki Narodowej im. Szecheny-iego przełamał ten podział i zorganizował pierwsze seminarium, na którym spotkali się ci z Zachodu i ze Wschodu. Janusz Ankudowicz i niżej podpisana wygłosiliśmy wówczas referaty, w których informowaliśmy o organizującym się w Polsce rynku wydawniczym, o widocznych zmianach w zainteresowaniach czytelniczych, o nowej, bliżej nierozpoznanej sytuacji w bibliotekarstwie publicznym. W przerwie przyłapał nas przedstawiciel austriackiego Instytutu Pedagogiki dr Peter Schnek i po kilku zdawkowych komplementach na temat naszych wystąpień zapytał, czy w tej zmienionej sytuacji politycznej i gospodarczej nie powinniśmy wzorem Węgrów powołać towarzystwa czytelniczego, które włączyłoby się do współpracy międzynarodowej pod patronatem Międzynarodowego Stowarzyszenia Czytelniczego (The International Reading Association — IR A), mającego siedzibę w Stanach Zjednoczonych. Nie da się ukryć, że nigdy dotąd nie słyszałam o tej organizacji. Na początek zaproponowano nam reprezentację w grupie europejskiej: The International Development in Europę Committee, który zabiega o włączenie nowych członków z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Tak nas wówczas elegancko nazywano, by unikał określenia „kraje postkomunistyczne”. Tak to się zaczęło. Połknęliśmy haczyk. W dniu 6.11.1992 r. w Bibliotece Narodowej odbyło się I Walne Zgromadzenie Polskiego Towarzystwa Czytelniczego, które wybrało Zarząd Główny. Prezesem została niżej podpisana, wiceprezesem Barbara Sikora (Miejska Biblioteka Publiczna, Filia dla Niewidomych, Jaworzno), sekretarzem Barbara Budyńska (Instytut Książki i Czytelnictwa), skarb-