5895614037

RECENZJE I PRZEGLĄDY PIŚMIENNICTWA

PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 1997 2/3 PL ISSN 0033-202X

BIBLIOGRAFIA BIBLIOLOGICZNA

Krystyna Bednarsk a-R uszajowa: Dos polnische Buchwesen. Bibliographische Einfuhrung. Frankfurt am Main: Peter Lang 1994, 531 s. Arbeiten und Bibliographien zum Buch- und Bibliothekswesen, Bd. 11.

Praca Krystyny Bednarskiej-Ruszajowej jest pierwszą polską bibliografią retrospektywną rejestrującą polskie badania nad książką, prowadzone w ramach księgoznawstwa i innych dyscyplin, które zwracały uwagę na zagadnienia tworzenia dzieła, jego druku, ilustracji, repertuaru wydawniczego, obiegu księgarskiego i bibliotecznego oraz czytania. Jak pisze autorka we wstępie: „Księgoznawstwo jako dyscyplina naukowa rozwinęło się na na początku XIX wieku, ale takie formy zapisu książki jak bibliografie i katalogi biblioteczne były wcześniej” (s. 9). Stąd najwcześniejszą pracą umieszczoną w bibliografii jest Krzysztofa Warszewickiego Reges, Sancti, Bellatores, Scriptores Poloni (Roma 1601). Najpóźniejsze z zanotowanych prac pochodzą z 1985 r.

Książka jest zadedykowana Małgorzacie Stolzman, zmarłej w 1986 r. badaczce dziejów książki okresu międzypowstaniowego w Wilnie, przez wiele lat pracującej w Bibliotece Jagiellońskiej, a następnie w Zakładzie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie pracuje do chwili obecnej Autorka bibliografii. Wydanie dzieła w Niemczech spowodowało, że spis treści, wstęp, nazwy działów i poddziałów są w języku niemieckim, natomiast opisy bibliograficzne prac są sporządzone wyłącznie w języku, w jakim te prace były drukowane, a więc w większości w języku polskim, łącznie z oznaczeniem stron. To oznacza, że tytuły pracy nie są przekładane na język niemiecki. Można się domyślać, że wydawca niemiecki przewidywał odbiorców bibliografii wśród slawistów, bibliotekarzy oddziałów slawistycznych dużych bibliotek naukowych i badaczy niemieckich poszukujących germaników w krajach słowiańskich. Dzięki temu jednak jest ona także powszechnie użyteczna w Polsce.

Jest to bibliografia selektywna. Z nieznanej jeszcze nikomu pełnej liczby prac o książce wybrano 4119 publikacji: książek, artykułów ze zbiorów prac, czasopism, artykułów z nich — ułożonych w 7 działach głównych: 1. Teoria nauki o książce, 2. Bibliologiczne wydawnictwa informacyjne, 3. Gatunki i typy książki, 4. Zagadnienia ogólnobibliologiczne, 5. Wytwarzanie książki, 6. Rozpowszechnianie książki, 7. Użytkowanie książki. Poszczególne działy posiadają poddziały oznaczone za pomocą numeracji cyfrowej wielorzędowej, nawet do szóstego stopnia hierarchii (np. 6.2.2.7.7.7. Działalność wystawiennicza bibliotek), a w ich obrębie dalsze poddziały oznaczone tytułami zawierającymi nazwy: geograficzne, osobowe, instytucji książki, zakonów. Tytuły te sformułowane w języku niemieckim wskazują treść publikacji, zastępując tłumaczenie tytułu. Kilkaset pozycji powtarza się w bibliografii dwu, a nawet trzy i czterokrotnie wówczas gdy ta sama praca dotyczy różnych problemów, a więc jest cytowana w różnych działach. Za każdym razem dana pozycja pojawia się pod numerem, który otrzymała, występując po raz pierwszy.

Od czasów Renesansu jest praktykowane wydawanie za granicą ważnych i potrzebnych w kraju dzieł polskich. Ma to dużo zalet, ale też wiele wad. Zaletą opublikowania omawianej