8476758506

RECENZJE I PRZEGLĄDY PIŚMIENNICTWA

PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 1996 4 PL ISSN 0033-202X

LUDZIE KSIĄŻKI

Janusz Kapuścik: W kręgu lekarzy, uczonych i bibliofilów. Warszawa: Gł. Bibl. Lekarska 1993, 318 s.

Niemal powszechny w środowisku bibliotekoznawców jest stan niezadowolenia z bazy źródłowej w rodzimej dyscyplinie, czego wyrazem jest chociażby jeden z ostatnich zeszytów Studiów o Książce, dokonujący jej przeglądu i oceny¹. Wydaje się, że niemniej, a może nawet bardziej zaniedbanym pod względem edytorskim obszarem jest wydawanie zbiorów prac wybitnych polskich uczonych, parających się nauką o książce, bibliotece i informacji naukowej. Tym bardziej więc cieszy ukazanie się w niewielkiej odległości czasowej dwóch zbiorów prac: wymienionego wyżej zbioru prac J. Kapuścika oraz Henryka Sawoniaka Biblioteki współczesne. Bibliografia. Informacja naukowa². Zgrupowanie w jednym tomie prac rozrzuconych w różnych czasopismach i pochodzących z różnych okresów ma tą niewątpliwą zaletę, iż pozwala zobrazować główne obszary aktywności badawczej, nierzadko w ujęciu chronologicznym, dzięki czemu można pokazać rozwój zainteresowań badacza. Myśl ta przyświecała zapewne tak jednemu, jak i drugiemu wydawcy. Gwoli ścisłości należy dodać jednak, że książka J. Kapuścika jest antologią w pełni autorską, tzn. wybór i redakcja są jego dziełem. Wyboru prac H. Sawoniaka dokonała natomiast i wstępem poprzedziła para redaktorska: A. W. Jarosz i Z. Żmigrodzki. Z punktu widzenia naukowego nie jest kwestią pierwszoplanową, kto jest odpowiedzialny za zredagowanie zbioru prac: ich autor czy ktoś inny. Jednakowoż może — choć nie musi — to wywrzeć swój wpływ na oblicze samego dzieła. Jak się wydaje, tak jak właśnie w przypadku antologii J. Kapuścika, która z założenia jest wyrazem jego zainteresowań naukowych oraz biograficznych, co też jest jej niewątpliwą wartością. To jest również jednym z powodów, dla których warto zająć się tą antologią.

Składa się ona ogółem z 6 rozdziałów. Pierwsze 4 rozdziały przedstawiają reprezentatywne dla autora kręgi poszukiwań naukowych³. Rozdział pierwszy W kręgu Asklepiosa prezentuje przede wszystkim sylwetki lekarzy: Antoniego i Leona Estreicherów oraz Adolfa Rząśnickiego. Wkład J. Kapuścika w rozwój wiedzy o Józefie Maksymilianie Ossolińskim i jego twórczości można prześledzić na podstawie 3 artykułów drugiego rozdziału kreślących: ogólną sylwetkę Ossolińskiego (Fundator Ossolineum), zasługi dla historii literatury (J. M. Ossoliński jako oświecony teoretyk przekładu) oraz temperament Ossolińskiego-polemisty, kładącego na szali swój autorytet w obronie Jerzego Samuela Bandtkiego (J. M. Ossoliński obrońcą J. S. Bandtkiego). Trzeci

1

   Stud. o Książce 1985 [L] 15. — Podobne stanowisko zajęta Z. Gaca-Dąbrowska w artykule Sytuacja w badaniach nad dziejami bibliotek i bibliotekarstwa. 7brnie 1982 [L] 12 s. 82-83.

2

   Katowice 1995.

3

   J. Kapuścik jest autorem lub współautorem ok. 120 pracz zakresu bibliografii, bibliotekoznawstwa i historii nauki (zob. Kto jest kim w polskiej medycynie. Informator biograficzny. Warszawa 1987 s. 218).