8476758623

DONIESIENIA

KOMUNIKATY

PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 1996 4 PL ISSN 0033-202X

WYBRANE PROBLEMY KONWERSJI REKORDÓW Z FORMATU MARC BN NA FORMAT USMARC

WSTĘP

Od lat trzydziestych naszego stulecia Biblioteka Jagiellońska przy katalogowaniu korzysta z Przewodnika Bibliograficznego, wydawanego przed wojną pt Urzędowy Wykaz Druków. Pozycje bibliograficzne przez długie lata wykorzystywane były do sporządzania kart katalogowych. W związku z rozpoczęciem rejestracji pozycji Przewodnika Bibliograficznego na nośniku maszynowym, Biblioteka Jagiellońska nawiązała kontakt z Działem Przetwarzania Danych Biblioteki Narodowej i od 1990 r. zaczęła otrzymywać Przewodnik Bibliograficzny również na dyskietkach. Równocześnie otrzymaliśmy oprogramowanie MAK, dzięk czemu założono bazę danych Biblioteki Jagiellońskiej. Baza zawierała pozycje przejęte z Przewodnika oraz opisy własnych zbiorów zagranicznych, jak również polskich nie zarejestrowanych przez Przewodnik.

W 1992 r. Biblioteka Jagiellońska zakupiła amerykański zintegrowany system biblioteczny VTLS i przeszła na stosowanie formatu USMARC. Natomiast dane w Przewodniku Bibliograficznym zapisywane są w formacie MARC BN. Pierwowzorem dla obydwu formatów był format MARC, a struktura rekordów zgodna jest z postanowieniami międzynarodowej normy ISO 2709. Jednak różnice między formatem MARC BN a USMARC są znaczne i dotyczą nie tylko odmiennych oznaczeń etykiet i podpól, ale także zasad wprowadzania danych.

Ponieważ Biblioteka Jagiellońska posiadała liczącą kilkadziesiąt tysięcy rekordów bazę w formacie MARC BN, a także dlatego, iż katalogowanie wydawnictw już zarejestrowanych w Przewodniku Bibliograficznym byłoby zwykłą stratą czasu i wysiłku, podjęto w naszej bibliotece decyzję o opracowaniu programu konwersji formatu MARC BN na USMARC. Konwersja stosowana jest w Bibliotece Jagiellońskiej z dużym powodzeniem od kwietnia 1994 r. i mimo konieczności wprowadzania pewnych ręcznych modyfikacji w poddanych konwersji rekordach stanowi poważną pomoc dla bibliotekarzy, znacznie przyspieszając pracę. Nie jest to bez znaczenia dla biblioteki gromadzącej egzemplarz obowiązkowy.

PROGRAM KONWERSJI

Program konwersji umożliwiający przeniesienie danych z pakietu MAK do systemu VTLS napisano w języku PASCAL. Plik tekstowy tworzony za pomocą pakietu MAK zawiera rekordy zapisane w formacie MARC BN. Po konwersji uzyskuje się pliki zawierające rekordy w formacie USMARC, które mogą już być przesłane do systemu VTLS.

Program konwersji powstał w wyniku wspólnych prac z informatykiem p. Mirosławem Luśtykiem, któremu chciałabym w tym miejscu bardzo podziękować za współpracę.

Obce znaki diakrytyczne. MAK i VTLS korzystają z różnych zestawów znaków. Dane tekstowe w formacie MARC BN obsługiwanym przez pakiet MAK mogą być zapisane na nośnikach informacji (dyskach, dyskietkach czy taśmach) za pomocą 115 znaków z podstawowego repertuaru znaków. Wszelkie inne znaki diakrytyczne zapisane są na nośnikach w formie ciągów znakowych, np.: ~6u — u, -~5c — ć, ~e — e. Ponieważ w niektórych rekordach pojawiają się owe znaki (np. w nazwie autora, w tytule oryginału), konieczne było przetłumaczenie ich