I
PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 1996 2/3 PL ISSN 0033-202X
Z HISTORII BIBLIOTEKARSTWA POLSKIEGO
Bibliotekarstwo polskie 1925-1951 w świetle korespondencji jego współtwórców. Wyboru z listów Adama Łysakowskiego, Mariana Łodyńskiego, Józefa Grycza i Heleny Hleb-Koszańskiej dokonała, wstępami, przypisami i indeksem opatrzyła Maria Dembowska. Warszawa: Wydaw. SBP 1995, 343 s. Nauka, Dydaktyka, Praktyka, t. 13.
Pro captu lectoris habent sua fata libelli
Parafrazują znaną sentencję Terentianusa Maurusa, chciałoby się rzec, że w przypadku prezentowanej książki jej los — na początku — zależał nie tyle od ,zdolności rozumienia czytelników”, ile od wydawcy (najpierw miała to być Biblioteka Narodowa), który chyba niezbyt dokładnie zanalizował poszczególne punkty umowy wydawniczej. Z barwnymi — w cudzysłowie — przygodami dotyczącymi wydania książki, Maria Dembowska, edytorka korespondencji, zapoznała czytelników na łamach Przeglądu Bibliotecznego1.
Omawiana publikacja ukazała się w końcu nakładem Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, przy pomocy finansowej Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Ośrodka Przetwarzania Informacji w Warszawie. Treść zasadnicza poprzedzona jest Notą wydawcy prof. Marcina Drzewieckiego oraz Przedmową prof. Andrzeja Kłossows-kiego, inicjatora wydania korepondencji wybitnych polskich bibliotekarzy.
Bibliotekarstwo polskie jest opracowaniem źródłowym, swoistą antologią tematyczną, zawierającą wypisy z listów Adama Łysakowskiego (1895-1952), Mariana Łodyńskiego (1884-1972), Józefa Grycza (1890-1954) i Heleny Hleb-Koszańskiej (1903-1983), dotyczące spraw naszego bibliotekarstwa w 1. 1925-1951. Ogromnego trudu selekcji, doboru materiałów oraz ich opracowania merytorycznego podjęła się Maria Dembowska, która po śmierci A. Łysakowskiego — zgodnie z jego wolą — przejęła nieopublikowaną spuściznę naukową oraz zbiór listów tej czołowej postaci polskiego bibliotekarstwa okresu międzywojennego i pierwszych lat powojennych.
Prezentowana praca składa się z dwóch części. Pierwsza obejmuje 1. 1925-1939 i zawiera korespondencję A. Łysakowskiego z M. Łodyńskim (1925-1939) i listy J. Grycza (1926-1939) oraz H. Hleb-Koszańskiej (1932-1933, 1937-1938) do A. Łysakowskiego. Część druga obejmuje okres wojny 1939-1944 oraz lata powojenne do 1951 r. i zawiera korespondencję M. Łodyńskiego z A. Łysakowskim (1939-1944, 1945-1951), a także listy J. Grycza (1942-1943, 1945-1949) oraz H. Hleb-Koszańskiej (1945-1949) do A. Łysakowskiego.
Obydwie części poprzedzone zostały obszernymi wstępami pióra M. Dembowskiej, która nakreśliła w nich sylwetki autorów korespondencji oraz zaprezentowała ogólną tematykę bibliotekarską przewijającą się w wybranych fragmentach listów. Poza wyborem treści bibliotekarskich z korespondencji M. Dembowska opracowała kilkaset przypisów, w których starała się wyjaśnić wątpliwości i uściślić dane, co wiązało się z mozolnymi kwerendami bibliograficznymi
M. Dembowska. O niedoszłym wydawnictwie Biblioteki Narodowej. „Prz. BibL" 1995 z. 1 ł 109-110.