8565557798

PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 1990 1/2 PL ISSN 0033-202X

JADWIGA KOŁODZIEJSKA

BIBLIOTEKI PUBLICZNE WOBEC SAMORZĄDÓW TERYTORIALNYCH ¹

Sytuacja bibliotek publicznych w nowym systemie samorządowym. Dotychczasowe i przyszłe uwarunkowania działalności tych bibliotek. Konieczność rozwiązań legislacyjnych umożliwiających funkcjonowanie bibliotek w okresie przejściowym. Pomoc finansowa państwa w utrzymaniu bibliotek oraz szkolnictwa bibliotekarskiego. Postawa i stosunek bibliotekarzy do przemian.

WPROWADZENIE

ProDa określenia sytuacji bibliotek publicznych w nowym systemie sprawowania władzy w kraju jest trudna ze względu na przyspieszone tempo zmian w sferze politycznej i gospodarczej, polegających na odejściu od scentralizowanych zasad administrowania wszystkimi dziedzinami życia społecznego i gospodarczego na rzecz samorządności obywatelskiej. W tym nowym układzie (dla którego historyczną cezurą będzie wybór samorządów terytorialnych), społeczeństwo poprzez wybrane przez siebie organy przedstawicielskie przejmie odpowiedzialność za rozwój kultury na swoim terenie, w tym również opiekę nad bibliotekami. W dalszej perspektywie oznacza to uspołecznienie bibliotek, większe ich powiązanie z rzeczywistymi potrzebami i aspiracjami lokalnych społeczności, w bliższej zaś — zmiany w strukturach organizacyjnych bibliotekarstwa, przede wszystkim jednak odmienność w sposobach finansowania. Ta ostatnia sprawa rodzi najwięcej niepewności i będzie wymagała określenia podziału obowiązków między samorządami a administracją państwową. Tymczasem brakuje jakichkolwiek doświadczeń w tym względzie; tylko starsi ludzie pamiętają instytucje samorządowe z lat II Rzeczypospolitej, dla kilku zaś powojennych pokoleń są one bliżej nie znane. Dotyczy to również biblio-

1

Jest to przygotowana do druku wersja referatu wygłoszonego na ogólnopolskim seminarium nt. działalności bibliotek publicznych w warunkach samorządu terytorialnego w dn. 23.2.1990 r.. zob sprawozdanie z dyskusji s. 114-115 (przyp. red.).