7349812450

PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 2008 z. 3 PL ISSN 0033-202X

PIOTR NOWAK

Uniwersytet im. A. Mickiewicza e-mail: pnowak@amu.edu.pl

NOWE TECHNOLOGIE A BIBLIOTEKA. NIEPOKOJE CZYTELNIKÓW TRZECIEGO WIEKU

Dr hab. PIOTR NOWAK - profesor nadzwyczajny w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Historyk, biblio-tekoznawca, specjalista w dziedzinie nauki o informacji. Kierow-| nik Zakładu Infolingwistyki w Instytucie Językoznawstwa UAM. Prodziekan Wydziału Neofilologii UAM w latach 2002-; 2008. Członek Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa

f Bibliologicznego oraz Komisji Informacji Naukowej Poznańskie

go Oddziału Polskiej Akademii Nauk. Autor wielu publikacji, m.in. książek: Poznań jako ośrodek wydawniczy w dwudziestoleciu 1919-1939 (Poznań: Wydaw. Nauk. UAM 1997), JT Wybrane problemy efektywności polskich czasopism nauko

wych z dziedziny humanistyki (Poznań: Motivex 2000), Bi-bliometria. Webometria. Podstawy. Wybrane zastosowania. (Poznań: Wydaw. Nauk. UAM 2006 - wyd. 1, 2008 - wyd. 2). Przewodniczący Zespołu Redakcyjnego rocznika Język. Komunikacja. Informacja. Popularyzator nauki; opiekun naukowy Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

SŁOWA KLUCZOWE: Bariery informacyjne. Czytelnicy starsi. Nowoczesna technologia informacyjna. Badania użytkowników bibliotek. Lęk przed biblioteką. Library anxiety. Wiek czytelników. Podział cyfrowy.

ABSTRAKT: Autor przyjmuje znane w literaturze założenie, że współczesna biblioteka (nie tylko akademicka) powinna być opisywana i badana przede wszystkim jako system techniczny, a kierunki jej rozwoju wyznaczają możliwe do wykorzystania w bibliotece rozwiązania informatyczne. Wyraża sugestię (nie dyskutując przyczyn), że wiek użytkowników jest istotną barierą w dostępie do zasobów bibliotek, oferujących swe zbiory przy wykorzystaniu najnowszych technologii, ponieważ przynależność do takiejiub innej generacji determinuje możliwości opanowania narzędzi technicznych udostępniania zbiorów. Po naszkicowaniu wpływu nowych technologii na kształtowanie się wspomnianych ograniczeń, autor opisuje ich konsekwencje dla czytelników. Główną tezę artykułu można przedstawić następująco: stopień satysfakcji użytkowników nowoczesnej zinformatyzowanej biblioteki nie zależy od formalnego poziomu ich wykształcenia, lecz wieku. Spora grupa użytkowników starszego pokolenia zmuszona jest (i będzie) do rezygnacji z niektórych usług biblioteki, ponieważ nie zdoła opanować nowych i nieustannie zmieniających się technologii służących do ich wykorzystania. Z drugiej strony użytkownicy młodszej generacji wymuszać będą na bibliotekach coraz szybsze tempo automatyzacji, co w efekcie postawi czytelników starszego pokolenia w jeszcze gorszej sytuacji. Wg autora wiek jest na tyle ważną barierą, że w analizach z zakresu library anxiety powinien być w większym niż dotychczas stopniu brany pod uwagę jako zmienna konfrontowana z tradycyjnymi kryteriami oceny. Natomiast w informatyzowaniu bibliotek należy brać pod uwagę możliwości posługiwania się najnowszymi technologiami przez starszych czytelników.