9
Wpływ grzybów rodzaju Trichoderma...
Szczep T. hamatum Cl ograniczył wzrost ośmiu z dziewięciu badanych fitopatoge-nów (+1 - +8 pkt), natomiast tylko szczep Fusarium sp. 23 zahamował wzrost grzyba testowanego, otaczając ponad 2/3 kolonii (tab. 3).
Grzyb T. hamatum T2 w testach biotycznych prowadzonych na podłożu z ziarnem żyta w dwóch przypadkach wykazał się wysokimi zdolnościami antagonistycznymi, praktycznie całkowicie ograniczając wzrost szczepów Alternaria sp. oraz F. avenaceum 1 (+6 pkt). W kokulturze z F. poae KF617 oraz F. oxysporum 544(26) nie doszło do żadnych interakcji (0 pkt), natomiast w pozostałych hodowlach rozwój szczepu T2 został zahamowany przez fitopatogen (od -2 pkt do -6 pkt) (fot. 5, tab. 3).
Fot. 5. Efekt wzajemnego oddziaływania na siebie grzybów' T. hamatum T2 (z prawej) i A. glanca 148 (z lewej) po 7-dniowym okresie wspólnego wzrostu na podłożu z ziarnem żyta (25°C) Phot. 5. Interaction between T. hamatum T2 (right) and A. glanca 148 (left) after 7 days of dual culture on rye medium
Fot. 6. Efekt wzajemnego oddziaływania na siebie grzybów T. harzianum T33 (zprawej) iFusarium sp. 23 (zlewej) po 7-dniowym okresie wspólnego wzrostu na podłożu z ziarnem żyta (25°C) Phot. 6. Interaction between T. harzianum T33 (right) and Fusarium sp. 23 (left) after 7 days of dual culture on iye medium
Podłoże z ziarnem pszenicy
Ostatnie testy wykonano na podłożu z dodatkiem zmielonego ziarna pszenicy (3%). Najefektywniejszym antagonistą był szczep T. harzianum T33, który we wszystkich przebadanych interakcjach powodował bardzo silne ograniczenie wzrostu patogenów, a w trzech przypadkach (z F. poae KF617, Alternaria sp., F. avenaceum 1) (fot. 7) zahamował całkowicie wzrost grzybów testowych, uzyskując tym samym +8 punktów (tab. 4). Najsłabszy efekt biotyczny zaobserwowano w hodowli z B. cinerea 617 - szczep T33 otrzymał +4 punkty.
Szczep T. hamatum Cl wykazywał również wysoki stopień antagonizmu w stosunku do badanych fitopatogenów, nie był on jednak tak znaczący jak u szczepu T33. W hodowli z Fusarium sp. 23 nastąpiło zahamowanie wzrostu grzyba testowanego, ograniczenie było jednak niewielkie - grzyb testowy otoczył mniej niż 1/3 kolonii T. hamatum Cl (+1 punkt). W pozostałych kokulturach dominował grzyb testowany,
Biotechnologia 8(1) 2009