5996832659

97

zachodu Krainy Południowomazowiecko-Podlaskiej (Podkrainy Podlaskiej) odróżnia się specyfiką borów sosnowych, należących tu do zespołu Peuceda-no-Pinetum, podczas gdy w krainie na zachód od niej położonej bory reprezentowały zespół Leucobryo-Pinetum.

5.6. DZIAŁ PÓŁNOCNY MAZURSKO-BIAŁORUSKI

Północno-wschodnie części Prowincji Środkowoeuropejskiej obejmuje Dział Północny Mazursko-Białoruski. Dział ten łączy w sobie, o czym już wspominano, cechy dwu sąsiadujących prowincji z Obszaru Europejskich Lasów Liściastych i Mieszanych: Środkowoeuropejskiej i Kontynentalnej Lasów Mieszanych, przy czym jego podobieństwo do centralnych części Europy zostało uznane za większe niż podobieństwo do obszarów wschodnich kontynentu.

Przebieg zachodniej i południowo-zachodniej granicy Działu Północnego Mazursko-Białoruskiego na terenie Polski jest, według prezentowanej propozycji, następujący: od północnej granicy państwa na wschód od jeziora Oświn, dalej na zachód od Węgorzewa, na wschód i południe od Kętrzyna, pod Korsze i Reszel, przez Biskupiec, nieznacznie na północ i zachód od Olsztyna, na północny-wschód od Olsztynka i Nidzicy, przez Wielbark pod Szczytno, południowym skrajem Puszczy Piskiej, przez Białą Piską do Grajewa, na południe zachodnim brzegiem doliny Biebrzy i Narwi, powyżej Łomży na krawędź południową doliny Narwi i dalej w górę doliny po Łapy, na południe do doliny Nurca i Bugu, po krawędzi doliny Bugu powyżej okolic Siemiatycz, przez Źerczyce do granicy państwa na południe od Czeremchy.

Ogólnie zasięg Działu Północnego Mazursko-Białoruskiego można określić jako obszar, na którym nakładają się zasięgi środkowoeuropejskiego graba, jak i borealnego świerka, a równocześnie brak jest suboceanicznego buka. Zestaw roślinności strefowej jest dla tego działu następujący: lasy liściaste z klasy Querco-Fagetea reprezentowane są niemal wyłącznie przez związek Carpinion, obok nich rozpowszechnione są lasy szpilkowe klasy Vaccinio-Piceetea, wśród których dominuje związek Dicrano-Pinion, z niewielkim, lecz stałym, udziałem związku Vaccinio-Piceion.

W ramach prowincji Dział Północny Mazursko-Białoruski wyróżnia się występowaniem niżowych zbiorowisk borów świerkowych ze związku Vaccinio-Piceion podzwiązku Eu-Vaccinio-Piceetenion, zespołów Sphagno gir-gensohnii-Piceetum fświerczyna na torfie) i Querco-Piceetum (wilgotny bór mieszany świerkowo-dębowy). Ponadto niemal wszystkie naturalne zbiorowiska roślinne na obszarze Działu Północnego Mazursko-Białoruskiego wykształcają się w specyficznych odmianach, którym zwykle nadawana jest nazwa „odmiana subborealna” Odnosi się to do: grądów (Tilio-Carpinetum), borów sosnowych (Peucedano-Pinetum), borów mieszanych (Querco-Pinetum i Ser-ratulo-Pinetum w szczególności), olsów (Sphagno squarosi-Alnetum i Ribo nigri-Alnetum), a także i innych. Ogólnie zatem, odrębność działu jest bardzo wyraźna, pewne problemy pojawiają się przy wyznaczaniu granicy, w regionach brzeżnych bowiem nie wszystkie grupy zbiorowisk realizują zmianę wzdłuż tej samej linii i mogą być regiony, w których na przykład bory sosnowe są już „subborealne”, podczas gdy grądy jeszcze „środkowopolskie” lub „pomorskie”.

7 - Krajobrazy roślinne...