11/03/2008 16:38
Przygoda z klasÄ… Klasa 1
SCENARIUSZ ZAJóå LEKTUROWYCH
Modu"  S"oł
TrÄ…balski
Wariant I:
Modu"  S"oł
Trąbalski zosta" opracowany w dwóch wariantach: dla klasy I i dla klasy III.
W pierwszej wersji wiersz Juliana Tuwima jest traktowany jako dobry przyk"ad doskona"ej poezji dla dzieci.
W drugim wariancie wiersz  S"oł
TrÄ…balski jest pretekstem do rozmów na temat znaczenia pami´ci dla
efektywnego uczenia si´. Prezentujemy tu szereg çwiczeÅ‚
podpowiadajÄ…cych dzieciom techniki u"atwiajÄ…ce
zapami´tywanie.
Dzi´ki cyklowi  Przygoda z klasÄ… dzieci poznajÄ… popularne wiersze Juliana Tuwima:  Okulary (kl. I, mo-
du" 10.),  Pstryk (kl. I, modu" 12.),  Lokomotywa i  Idzie GrzeĘ (kl. I, modu" 22.),  Skakanka i  Pan
MaluĘkiewicz i wieloryb (kl. I, modu" 27.),  O Grzesiu k"amczuchu i jego cioci (kl. II, modu" 5.),  Stó"
(kl. II, modu" 7.),  Ptasie radio (kl. III, modu" 17.).
Wariant I: Jak to ze s"oniem by"o?
Modu"  Jak to ze s"oniem by"o? moÅ»emy zrealizowaç w drugim semestrze klasy I po module 27.  Co moÅ»-
na zmierzyç? ( Czy moÅ»na zmierzyç pami´ç? ) lub po module 31.  Czego nie moÅ»na zatrzymaç? ( Jak za-
trzymaç wiedz´ w g"owie? ) albo po module 33.  U nas ( Jestem mistrzem zapami´tywania ).
Cele modu"u i wskaÄ™niki przewidywanych osiÄ…gni´ç:
" p"ynne czytanie wszelkich, odpowiednich do wieku, tekstów oraz ich interpretacja w róŻnych formach
(1.2.b)
uczeł
: wyodr´bnia i opisuje postacie z wiersza
uczeł
: samodzielnie czyta fragment wiersza
uczeł
: wyodr´bnia kolejne zdarzenia w tekĘcie
" czytelne pisanie liter w wyrazach, p"ynne pisanie wyrazów (1.3.b)
uczeł
: poprawnie zapisuje podpisy pod obrazkami
" pos"ugiwanie si´ zdobytÄ… wiedzÄ… i umiej´tnoĘciami w Å»yciu codziennym (1.7.h)
uczeł
: dyskutuje o sposobach zapami´tywania róŻnych informacji
" formu"owanie zdał
o prostej i poprawnej strukturze (4.1.a)
uczeł
: buduje ustnie poprawne gramatycznie zdania na temat wiersza
" operowanie g"osem adekwatnie do wymagał
zadania i sytuacji przekazu (4.3.d)
uczeł
: interpretuje swojÄ… rol´ z dialogu.
Sytuacje dydaktyczne: Przyk"adowy zapis w dzienniku:
Rozmowa o sposobach na za-
pami´tywanie. Wspólne czyta-
1. Okulary pana Hilarego
nie wiersza  S"oł
TrÄ…balski Ju-
Przypominamy sobie postaç pana Hilarego z wiersza  Okulary (kl. I modu"
liana Tuwima. Opowiadanie
10, Czytanka s. 14).
treĘci wiersza. Nadawanie tytu-
Czego szuka" pan Hilary? Gdzie znalaz" zgub´? Co by"o powodem k"opotów pa-
"ów obrazkom i podpisywanie
na Hilarego?
ich. Odgrywanie dialogów.
Utrwalanie wiadomoĘci o ro-
2. Co zrobiç, Å»eby pami´taç?
dzajach zdał
.
Rozmawiamy z dzieçmi o sposobach na  zapominanie (np. zapisywanie
Przypomnienie innych wierszy
w notatniku, w telefonie komórkowym, przypominanie przez innych). Zapi-
Juliana Tuwima.
sywanie tych sposobów w zeszycie jako  Dobre rady na zapami´tywanie .
Pomoce: egzemplarze wiersza
3. K"opoty S"onia TrÄ…balskiego
(ksiąŻki) dla kaŻdego ucznia
Wspólne czytanie tekstu wiersza  S"oł
TrÄ…balski (nauczyciel i dobrze czyta-
(ew. dla pary 1 egz.), karty pra-
jÄ…ce dzieci).
www.wsip.pl
3
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
11/03/2008 16:38
cy 1, 2, 3, kartki z dialogami,
Kto jest g"ównym bohaterem wiersza? Kto jeszcze wyst´puje w wierszu? Jak na
teksty innych wierszy Juliana
imi´ mia"a Å»ona i dzieci s"onia TrÄ…balskiego? Co zrobi" kowal, aby pomóc s"o-
Tuwima
niowi? Nast´pnie uczniowie wype"niajÄ… krzyÅ»ówk´ na Karcie Pracy 1.
Dobra rada (do syt. 2): JeĘli
4. Co by"o najpierw, a co potem?
dzieciom sprawia trudnoĘç za-
Wspólnie opowiadamy histori´ s"onia TrÄ…balskiego poprzez  dopowiadanie
pisywanie d"uŻszych notatek,
kolejnych zdarzeł
.
moÅ»emy te rady narysowaç za
Np. pewien s"oł
, który nazywa" si´ Tomasz TrÄ…balski, by" bardzo zapominalski.
pomocÄ… symboli np. notatnik,
Pewnego razu zaprosi" kolegów na karty, niestety zapomnia" o tym i wyszed"
telefon komórkowy, supe"ek na
z domu. Innym razem zapomnia", Że zosta" zaproszony do pał
stwa Krokodylów.
chustce.
Nie pami´ta" nawet imion swoich dzieci i Å»ony.
Wreszcie poszed" do lekarza.... itd.
Dobra rada: (do syt. 4): Pod-
Na koniec uczniowie wykonujÄ… çwiczenie 1 na Karcie Pracy 2.
czas opowiadania, dzieci mogÄ…
siedzieç w kr´gu i kolejno wy-
5. S"oniowe  granie
powiadaç si´, kontynuujÄ…c wy-
Odgrywamy krótkie dialogi, pami´tajÄ…c o  wczuwaniu si´ w rol´ odgrywa-
powiedÄ™ kolegi.
nej postaci (gest, mimika, modulacja g"osu).
Dialog 1
S"oł
Trąbalski: Trąbek! Bombek! Gdzie jesteĘ?
Synek Bia"y ZÄ…bek: Tu jestem tatusiu.
Dialog 2
Úona Bania: IdÄ™ do doktora! Niech ci´ wyleczy!
S"oł
TrÄ…balski: JuÅ» id´!... A dokÄ…d?
Dialog 3
Szewc: S"ucham panie TrÄ…balski?
S"oł
Trąbalski: Dobrze wiedzia"em, lecz zapomnia"em. MoŻe pan wie, czego
chcia"em?
Dialog 4
S"oł
Trąbalski: MoŻe pan mi pomoŻe?
Kowal: Wiem juÅ», panie TrÄ…balski! Niech pan na trÄ…bie zrobi supe"ek.
Rozmawiamy na temat sposobów wypowiadania dialogów przez poszczegól-
ne pary i znaków znajdujÄ…cych si´ koÅ‚
cu zdał
z dialogów (!, ?, .). Nast´pnie
uczniowie uzupe"niajÄ… znaki interpunkcyjne w çwiczeniu 2 na Karcie Pracy 2.
6. Te wiersze juÅ» znamy
Przypominamy sobie inne wiersze Juliana Tuwima. JeĘli znamy je na pami´ç,
moÅ»emy urzÄ…dziç klasowy konkurs na najciekawszÄ… interpretacj´ wierszy Ju-
liana Tuwima.
Na zakoł
czenie zaj´ç uzupe"niamy Kart´ Pracy 3.
4
www.wsip.pl
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
11/03/2008 16:38
Karta pracy 1  S"oł
TrÄ…balski. Wariant 1
1. RozwiÄ…Å» krzyÅ»ówk´, a dowiesz si´, czego brakowa"o s"oniowi.
a) kowal zawiÄ…za" s"oniowi trÄ…b´ w&
a)
b) imi´ córki s"onia TrÄ…balskiego
b)
c) imi´ s"onia TrÄ…balskiego
c)
d) imi´ Å»ony s"onia&
d)
e) dzieci s"oni to
f) k"y czyli& s"oniowa
e)
f)
2. Gdzie ukry" si´  s"oÅ‚
 ?
Jan Os"oł
czuk
Alicja Ros"oł
czyk
Jaros"aw Kas"oł

Katarzyna Wies"oł
ska
Marek S"oł
ce Amelia Przes"oł
ko
3. Wyszukaj w tekĘcie wiersza i przepisz rymujÄ…ce si´ wyrazy.
Dobry przyk"ad: kube"ek  supe"ek.
TrÄ…balski  dziewczynk´ 
rejenta  Kachna 
kr´ci"  powiada 
4. Co s"oł
moÅ»e zas"oniç? Narysuj na kartce.
5
www.wsip.pl
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
11/03/2008 16:38
Karta pracy 2  S"oł
TrÄ…balski. Wariant 1
1. Przyjrzyj si´ obrazkom i opowiedz, jakie wydarzenia przedstawiajÄ….
Nadaj tytu"y obrazkom i napisz je.
 Bombek!
 Wielgachna!
 Jestem
Tobiasz Bimbalski.
? ?
? ?
! !
!
.
?
,
2. Uzupe"nij zdania wstawiajÄ…c odpowiedni znak: ! . ? , .
To jest Tomasz TrÄ…balski Co mia"em zrobiç
Pami´taj, tak nie wolno
O czym mia"em pami´taç Kowal zawiÄ…za" supe"
Nie wiem JuÅ» zapomnia"em
6
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
11/03/2008 16:38
Karta pracy 3  S"oł
TrÄ…balski. Wariant 1
1. Jakie napisy zas"oni"y s"onie?
Mia"a babcia kurk´, kurk´ z"o .
P"acze pani s"owikowa w gniazdku na ,
Bo pan s"owik przed dziewiÄ…tÄ… mia" byç na .
2. WymyĘl i napisz jak najwi´cej rymów do podanych s"ów.
Dobry przyk"ad: Ęwieci  dzieci, leci, trzeci, kreci...
3. Dokoł
cz rymowanki.
.
.
4. Napisz tytu"y wierszy Juliana Tuwima, z których pochodzą te fragmenty.
Pami´taj, Å»e tytu"y zapisujemy wielkÄ… literÄ… i w cudzys"owie!
Stoi i sapie, dyszy i dmucha,
Úar z rozgrzanego jej brzucha bucha:
Piasku mniej 
Nosiç lÅ»ej.
JuÅ» pod"og´ chce odrywaç.
JuÅ» policj´ zaczÄ…" wzywaç.
7 www.wsip.pl
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K