Melanochromis cyaneorhabdos - maingano
Przepięknego, kontrastowo ubarwionego melanochromisa cyaneorhabdosa czyli popularnego
 maingano kupowałem z mieszanymi uczuciami. Obawiałem się posiadać rybę z owianej złą
sławą rodziny melanochromis, gdyż ryby te zazwyczaj są silne i agresywne. Nie do końca
uspokajały mnie opisy przedstawiające  maingano jako ryby stosunkowo spokojne. Moje
obawy potęgował fakt, że poza rybami z grupy  MBUNA w akwarium pływały jeszcze
aulonocary.
Zakupiłem 10 młodych ryb i wpuściłem do zbiornika o pojemności 450 litrów, w którym
pływały już dorosłe Pseudotropheus socolofi, Pseudotropheus saulosi, Labidochromis
caeruleus oraz AULONOCARA sp. rubin red. Pomimo tego, że rybki miały około 4 cm,
prezentowały się prześlicznie i bardzo ożywiły zbiornik. W blasku świetlówek Power  Glo
wyglądały tak , że wielu znajomych pytało mnie czy to jakaś ODMIANA ... neonów.
Opisywany GATUNEK cechuje się znacznymi różnicami w ubarwieniu w zależności od
nastroju i pozycji w hierarchii stada. Dominujący samiec jest rybą u której na czarnym
korpusie przebiegają dwa niebieskie podłużne pasy, z których górny przebiega od oka po
nasadę płetwy ogonowej a dolny - od płetwy piersiowej po nasadę płetwy ogonowej.
Dodatkowo górne pasy z obu stron łączą się przez czoło ryby. Ubarwienie uzupełniają
niebieskie obrzeżenia i promienie na płetwach. Zdominowane samce i samice wyglądają o
wiele mniej efektownie, brzuch i część głowy są u niech niebieskie a czernie wpadają w
tonację granatową. Jednego dnia ta sama ryba może wyglądać różnie, bądz
zbliżając się do
kolorystyki dominującego samca bądz
zdominowanej samicy.
Młody osobnik
DYMORFIZM płciowy
Słabo zaznaczony. Rozpoznanie płci u ryb młodych praktycznie niemożliwe. W większym
stadzie pyszczaków będących w jednym wieku , można ( sugerując się pozycją w hierarchii
stada i długością płetw, szczególnie brzusznych ) wytypować samce, ale dotyczy to tylko
sztuk dominujących. Dominujący dorosły samiec jest masywniejszy od samic, ma dłuższe
płetwy i zazwyczaj liczniejsze, wyraz
niejsze atrapy jajowe. Nie jest jakimkolwiek
wyznacznikiem płci ubarwienie ryb, gdyż dominujące samice zbliżają się wyglądem do
dominujących samców a zdominowane samce do zdominowanych samic. Ubarwienie jest w
dużo większym stopniu zależne od pozycji w stadzie niż płci. Zachowanie ryb jest
wyznacznikiem płci, jednakże nie jest to tak wyraz
ne jak w przypadku innych terytorialnych
gatunków. Samiec stara się wyznaczyć swój rewir, ale i samice szukają swojej stałej
kryjówki. Subtelne różnice oczywiście są do wychwycenia, gdyż samiec do swojego rewiru
zwabia samice i odgania inne ryby, natomiast samice ze swojej kryjówki inne ryby po prostu
starają się odgonić. Samce rosną większe, osiągają 12-13 cm, natomiast samice w zależności
od pozycji w stadzie i tego jak często odbywają tarło - od 10 cm do 12 cm.
Samiczka Samiec
Zachowanie
 Maingano to pyszczak, którego klasyfikuje się wśród ryb łagodnych lub
średnioagresywnych. Jego temperament w dużym stopniu determinują cechy indywidualne
poszczególnych osobników, wielkość zbiornika oraz towarzystwo innych pyszczaków. Ten
sam samiec może w małym zbiorniku o długości 100 cm ostro dawać się we znaki
współmieszkańcom a już w zbiorniku o długości 150 cm być całkiem łagodną rybą. Zdarzają
się samce łagodne, ale i stosunkowo agresywne a jaki będzie nasz pokaże po prostu czas.
Posiadanie łagodnego samca pozwoli na trzymanie w zbiorniku więcej niż jednego osobnika
tej płci, samiec agresywny nie zaakceptuje konkurenta nawet w zbiorniku o długości 150 cm.
Pyszczak ten może żyć w jednym akwarium zarówno z gatunkami łagodnymi,
średnioagresywnymi, jak i nawet pyszczakami agresywniejszymi. Należy zadbać jednak o to
aby w zbiorniku nie było zbyt wielu ryb, które będą silniejsze niż dominant opisywanego
gatunku, gdyż zdominowany samiec nie prezentuje w pełni swojej urody. Nie ma
wątpliwości, że jest to ryba dynamiczna i waleczna . Zarówno samce jak i samice, które
posiadam potrafią walczyć nawet ze sporo większym przeciwnikiem. Błyskawiczne ataki
stanowią spory problem nawet dla podobnie walczącego dominującego samca
Pseudotropheus socolofi. Zbyt mały zbiornik potęguje agresje tego gatunku. Jest to ryba
terytorialna i lubiąca ukrywać się wśród skał, nadmierna ilość innych ryb na zbyt małej
przestrzeni powoduje, że odczuwający zagrożenie melanochromis ostro atakuje
współmieszkańców. W przypadku, gdy w zbiorniku są silniejsze ryby - jego ataki obracają się
przeciwko niemu i zamiast pięknie wybarwionych  maingano widzimy tylko ich wystające
pyski ze szczelin skalnych, o ile oczywiście takie kryjówki ryby posiadają. Opisywane
czasami zachowanie tego gatunku jako ryb skrytych i mało widocznych w zbiorniku, nie jest
prawdziwe. Duża ilość kryjówek jest co prawda niezbędna, ale dobrze czujący się
melanochromis cyaneorhabdos przebywa w skałach stosunkowo często w porównaniu do
innych pyszczaków, lecz na pewno nie jest to na tyle intensywne, aby twierdzić, że to ryba
niewidoczna w zbiorniku. W skałach praktycznie cały czas ukrywają się tylko inkubujące
samice lub ryby zagonione.
Akwarium
Dla grupy haremowej składającej się z 1 samca i 3  5 samic potrzebny jest co najmniej
zbiornik o powierzchni dna 100 cm x 40 cm. Chęć posiadania więcej niż 1 samca wymaga
zakupu zbiornika o długości co najmniej 120 cm i dłuższego, podobnie jak chów tego gatunku
z innymi łagodnymi i średnioagresywnymi pyszczakami. Dokładając te ryby do gatunków
agresywniejszych, gdzie będzie stosunkowo nisko w hierarchii polecałbym zaopatrzyć się w
zbiornik o powierzchni dna co najmniej 150 cm x 50 cm. W akwarium powinno znajdować
się dużo kryjówek, szczególnie szczelin w półkach skalnych, gdzie kryjówki znajdują słabsze
osobniki i inkubujące samice.
Pokarm
Jest pyszczakiem wszystkożernym. Dominującymi składnikami diety powinny być karmy
roślinne - w szczególności  markowe suche pokarmy z dużą zawartością spiruliny. Dietę
uzupełniamy lekkimi pokarmami zwierzęcymi najlepiej mrożonymi lub żywymi. Pokarmy
żywe powinny pochodzić z pewnego z
ródła.  Maingano chętnie spożywa mrożonego
solowca, krylla, MYSIS, wodzenia czy mięso krewetek oraz małży. Jako urozmaicenie
podaję pokarmy roślinne przeznaczone dla ludzi, m.in. ryż, kaszę kukurydzianą, kaszę mannę,
płatki owsiane czy liście sałaty.
Rozmnażanie
Do tarła potrafią przystępować już 5-6 cm samice i około 7 cm samce. INKUBACJA trwa od
20 do 30 dni. Inkubacja jest bliższą górnej granicy gdy samica wypuszcza młode w zbiorniku
ogólnym. Tarło wygląda typowo dla pyszczaków z grupy  mbuna - samiec zwabia samicę w
swój rewir, którym może być grota, płaski kamień czy wykopany dołek. Tam krążąc wokół
siebie na przemian samiec drażni ruchami pyszczka okolice organów płciowych samicy a ona
podrażnia w następnym obrocie ruchami pyska okolicę atrapy jajowej samca, stymulując go
w ten sposób do wypuszczenia mleczu. Co kilka obrotów samica wypuszcza 1-3 ziaren ikry i
natychmiast chwyta je do pyska. W następnym obrocie doprowadza do zapłodnienia ikry.
Samica gotowość do tarła sygnalizuje wysunięciem wyraz
nie odznaczającego się pokładełka.
Tarło zazwyczaj następuje następnego dnia. Inkubujaca samica znika w skałach i zazwyczaj
nie pobiera pokarmu, czasami tylko wychwytując jego małe drobiny w toni. Wylęg następuje
w drugim tygodniu inkubacji. Samica w zależności od wieku i wielkości wypuszcza 10-20
młodych. Młode są dość duże ( 0,9 cm  1,2 cm ) i w pierwszych dniach są kremowe z
dwoma czarnymi pasami, niebieskie przebłyski pojawiają się jedynie na płetwach. W ciągu 7-
10 dni maluchy stają się wiernymi kopiami swoich rodziców. Wychów nie jest
problematyczny. Młode od początku mogą zjadać rozdrobniony pokarm przeznaczony dla
ich rodziców, można je dokarmiać również żywymi larwami solowca i drobnym planktonem
hodowanym dla tego celu, czy też drobnymi mrożonymi pokarmami zwierzęcymi takimi jak
CYKLOP czy moina.
Tarło