CyanMagentaYellowblacK
przekształtnik Master Drive Motion
KompatybilnoS
ć
Control z kartą interfejsu SBM;
silnik wykonawczy z enkoderem EQN
1325 EnDat (Heidenhain);
elektromagnetyczna
połączenie kablowe kablem o następu-
jącym układzie żył:
w zastosowaniach przemysłowych
 TOPGEBER 500 [3 x (2 x 0,14) 4 x
 na tle produktów HELUKABEL
0,14 4 x 0,25 2 x 0,5], gdzie zgodnie ze
specyfikacją firmy Heidenhain trzema pa-
ROBERT PASTUSZKA, MAREK TRAJDOS rami skręcanymi w oddzielnych, wewnętrz-
nych ekranach przesyła się sygnał dla to-
Wzrastające potrzeby rynku wynikające z zagrożeń niestosowania w aplikacjach za- rów A i B części inkrementalnej enkodera
sad kompatybilnoS
ci elektromagnetycznej powodują zwiększenie zainteresowania pro- oraz sygnał czujnika temperatury. Parami
duktami kablowymi o specjalnej konstrukcji. Rola kabli w układzie znacząco roS
nie, 0,14 mm2 sygnały synchronizacji i dane
jeS
li spojrzymy na instalację pod kątem zakłóceń w pracy wynikających z występowa- o liczbie wykonanych obrotów (kanał mo-
nia pasożytniczych zjawisk elektromagnetycznych, towarzyszących pracy urządzeń demowy), parą 2 x 0,5 zasilanie, a pozosta-
elektrycznych i elektronicznych. Problem rozszerza się wraz z rosnącymi zniekształ- łymi kontrolę zasilania i wewnętrzny ekran.
ceniami przebiegów elektrycznych, które wynikają z nasycenia obwodami energo- Obecnie stosowane falowniki PWM
elektronicznymi, a także z powodu rosnących częstotliwoS
ci przesyłanych sygnałów. generują w połączeniu kablowym z silni-
Co gorsze, zagadnienie coraz bardziej rozszerza swój zasięg terytorialny, obejmu- kiem falę prostokątnych impulsów napię-
jąc nie tylko tereny przemysłowe, lecz również  i to ze zwiększoną siłą  obszary cia o amplitudzie ok. 600 V i częstotliwości
biurowo-mieszkalne (komercyjne). rzędu kilku kHz. Przebieg ten stanowi
ając na względzie starą prawdę,
Rys. 1.
że  łańcuch jest tak mocny, jak
TOPGEBER 500
M jego najsłabsze ogniwo , moż-
na pokusić się o stwierdzenie, iż niezależ-
nie od ceny i stopnia komplikacji urządzeń,
które łączy kabel, jest on równie istotny
jako z
ródło zakłóceń. Być może do połą-
czenia kablowego należy przyłożyć jesz-
cze większą wagę, ze względu na fakt, że napotkać w układaniu przewodów w ko- znaczne z
ródło zakłóceń elektromagne-
dystans, który pokonuje, może być znacz- rytach, szczelinach maszyn, aby doprowa- tycznych i, co za tym idzie, kabel powinien
ny i jego droga może przebiegać w re- dzić sygnał lub napięcie do czujnika lub być ekranowany (łącznie z prawidłowym
jonach innych urządzeń oraz tras kablo- elektrozaworu i aby nam, Kowalskim, upro- rozwiązaniem zakończeń połączenia).
wych. ścić życie, producenci kabli postanowili Należy rozwiązać następujące problemy:
w jedną oponę zewnętrzną włożyć różne odizolowanie otoczenia kabla od z
ródła
Przegląd kabli ekranowych przekroje kabelków, a w celu jasnego roz- emisji (podwójny ekran  folia oplot);
W ofercie firmy HELUKABEL znajdują poznawania, który drucik do czego, wpro- zastosowanie bezpiecznej izolacji dla
się kable ekranowane, które można podzie- wadzili kolorowe kody informujące, jaki ko- przebiegu o podwyższonej amplitudzie
lić na trzy grupy: lor jest za co odpowiedzialny, co powodu- w stosunku do typowego napięcia sie-
Kable sygnałowe  służące do przeno- je znaczne oszczędzanie czasu w szukaniu ciowego;
szenia danych, małych sygnałów napię- w dokumentacji  co-do-czego . W naszym obniżenie pasożytniczej pojemności ka-
ciowych lub prądowych; kable te mają na- kraju coraz częściej dostarczane maszyny bla, która ma znaczenie dla kilkuherco-
pięcie pracy 300/500 V i nie mogą być wy- okablowane są zgodnie z w/w standardem. wej częstotliwości przebiegu napięcia
korzystywane np. do zasilania falownika Desina jest już na rynku polskim (patrz też: i uzyskanie symetrii obciążenia;
(przemiennika częstotliwości); w tej gru- www.desina.de). zapewnienie odporności na czynniki
pie przewodów znajdą Państwo zarówno środowiskowe.
żyły kolorowe: Tronic-Cy (LIY-CY), jak Przykładowe zastosowania Rozwiązanie przynosi kabel typu TOP-
i numerowane F-CY-OZ (LIY-CY). W przypadku napędów technologicz- FLEX-EMV, który jest dostępny w trzech
Kable siłowe  napięcie pracy 06/1 kV nych o precyzyjnie regulowanej prędko- wersjach: zwykłej, odpornej na promienio-
i, jak sama nazwa wskazuje, zastosowanie ści lub położeniu wału silnika konieczne wanie ultrafioletowe (obydwa w układzie
w przemyśle maszynowym, przy taśmach jest zastosowanie układu zamknięte- żył 3 fazy PE) oraz w wykonaniu 3 PLUS
produkcyjnych; z tej grupy przewodów go sprzężeniem wrotnym. W tym celu wy- (3 żyły fazowe i 3 symetrycznie rozmiesz-
proponujemy Jz 600-Y-CY EMC, dosko- korzystuje się przemiennik częstotliwości czone żyły PE o sumarycznym przekroju
nale nadający się np.: do urządzeń klima- z odpowiednim interfejsem (karta opcjo- 0,5 żyły fazowej).
tyzacji; jest odporny na promienie UV, co nalna) oraz silnik wykonawczy z zabudo- W przypadku zastosowania kabla Top-
powoduje długą żywotność przewodu na- wanym enkoderem wieloobrotowym/abso- flex należy przeprowadzić połączenia do-
rażonego na promieniowanie UV. lutnym. datkową żyłą PE, znajdującą się z natury
Kable złożone, zgodne ze standardem Specjalistyczne rozwiązanie SIEMEN- rzeczy na zewnątrz ekranu. Pozwala to na
DESINA   Potrzeba matką wynalazków SA przewiduje w takim przypadku nastę- rozdzielenie potencjału PE dla potrzeb kom-
 wszyscy wiemy, jakie problemy możemy pującą konfigurację: patybilności elektromagnetycznej (we-
48
 
CyanMagentaYellowblacK
Przewody S
wiatłowodowe
Generalnie przesyłanie sygnałów
za pomocą światłowodów pozwa-
la uniknąć zakłóceń oraz zapewnia
separację galwaniczną, lecz  jak
uczy praktyka  i światłowody nie
Rys. 2. są w pełni odporne na zakłócenia Rys. 5.
TOPFLEX-EMV Ucinaczka do SK
o wielkich częstotliwościach.
Światłowodowe kable przeznaczo-
wnątrz ekranu), i ochrony przeciwporażeniowej (na zewnątrz ekra- ne do transmisji danych tworzą rodzinę o wspólnej nazwie HE-
nu). LUCOM�. Należą do nich kable przeznaczone do zastosowań
Uzyskujemy wówczas efekt przepływu prądu pojemnościowe- wewnętrznych i zewnętrznych, a także kable o specjalnych wła-
go w przeznaczonych do tego wewnętrznych żyłach PE, nato- ściwościach:
miast zewnętrzne połączenie PE, przy prawidłowo uziemionym HELUCOM Mobil przystosowane do połączeń ruchomych;
ekranie, powinno być wówczas wolne od przepływu prądu HELUCOM ADSS niezawierające żadnych metali, do zastoso-
w stanie bezawaryjnym. wań we współpracy z antenami;
Możliwe jest wówczas również prawidłowe dobranie przekroju specjalnie przystosowane do układania w ziemi;
przewodu PE dla ochrony przeciwporażeniowej (tzn. powiększo- zorientowane na sieci komputerowe;
ny przekrój). o konstrukcjach wzmocnionych mechanicznie;
W wielu przypadkach ekranowania wymagają również kable odporne na specyficzne czynniki środowiskowe (chemiczne,
do połączeń łańcuchowych (wielokrotnego zginania), aby osią- UV itd.).
gnąć efekt zachowania zasad EMC dla całości układu. Dostępne są oczywiście kable zawierające światłowody szkla-
ne i plastikowe.
Rys. 3. JZ-HF-CY Firma HELUKABEL oferuje także specja-
listyczne narzędzia oraz akcesoria i podsta-
wowe wyposażenie sieci światłowodo-
wych. Elementy te zostały zebrane i omó-
wione w specjalistycznym katalogu:  Data
and Network Technique .
Zapewnić to mogą kable rodziny JZ-HF-CY o wysokiej klasie
giętkości.
Bardzo wytrzymały na tarcia oraz rozrywanie dla przykładu
mamy przewód o przekroju 6mq, klasa giętkości 5 posiada 84
x 0,3, natomiast klasa giętkości 6 ma 192 x 0,2. Naturalnym zjawi-
skiem jest, że im więcej drucików, tym łatwiej wyginać przewód.
Przewody te posiadają ekran zgodny z EMC. Produkowane są ze
specjalnych domieszek, aby uzyskać optymalną giętkość. Prze-
wody z rodziny JZ-HF-CY produkowane są również w oponie
zewnętrznej z poliuretanu.
Helukabel gwarantuje 85% pokrycia ekranem dla przewodów
i kabli w ekranie.
Należy również zwrócić uwagę na nowoczesne wykonania ogól-
nie znanych kabli ekranowanych. Do takiego rodzaju należy zali-
czyć kable sieci PROFIBUS. Od kabli tych oczekujemy:
wysokiej klasy ekranowania;
odporności na specyficzne warunki pracy (instalacje zewnętrz-
ne, układy, w których następuje ciągłe zginanie itd.);
łatwego montażu przy zminimalizowaniu możliwości uszkodze-
nia kabla w czasie obróbki końcówek.
W tym celu opracowano wersję kabla PROFIBUS SK o zwięk-
szonej łatwości obróbki.
Rys. 4.
PROFIBUS SK
49
 
CyanMagentaYellowblacK
również połączenie funkcji ochrony mecha-
nicznej i EMC  typu SPR-EDU-AS.
Cenne uzupełnienie stanowią także
elementy do łączenia powyższych osłon
(typu Tube connectors T&B) oraz wpro-
wadzania ich do obudów (typu US).
Rys. 6.
HelucomMobil
Podsumowanie
Jak pokazano wyżej, wraz z rosnącymi
wymaganiami w zakresie kompatybilności
elektromagnetycznej udział kabli ekra-
nowanych w aplikacjach przemysłowych
i w strefie nieprzemysłowej wzrasta. Do-
skonalszym przewodom towarzyszy dyna-
Rys. 7. ADSS
miczny rozwój akcesoriów uzupełniają-
cych, które stanowią obecnie nieodzow-
typu HSK-ME-D  z metalizowanym za- ną część kompletnego połączenia kablo-
Akcesoria uzupełniające ciskiem; wego. Powstaje jedynie problem stosowa-
ekranowe typu HSK-MZ-E  z dodatkową możli- nia właściwych materiałów w celu uzyska-
Praktyka* pokazuje, że połączenie kablo- wością mechanicznej ochrony kabla nia maksymalnej zgodności z zasadami
we poprowadzone nawet wysokiej jakości przed wyrwaniem; kompatybilności zarówno EMC, jak i śro-
przewodem może okazać się niezadowala- typu HSK-INOX  ze stali nierdzewnej; dowiskowej. Przy czym na uwagę zasłu-
jące z punktu widzenia kompatybilności typu STS/F  do wprowadzenia kabla guje fakt dostępności pełnego asortymen-
elektromagnetycznej, jeżeli nie jest ono płaskiego. tu wraz z informacją techniczną u jednego
uzupełnione odpowiednimi akcesoriami Metalowe zamknięcia otworów obudów dostawcy (producenta).
i nie wykonano właściwych czynności typu VS oraz metalowe adaptery i reduk- Zapraszamy do samodzielnego skon-
montażowych, takich jak na przykład po- cje średnicy otworów typu RE. frontowania cen opisanych asortymentów
łączenie uziemiające ekranu dla pełnego Dostępne są również w dużym wyborze specjalistycznych z możliwościami znacz-
kąta opasania. osłony ekranowe do kabli, które mogą sta- nego podwyższenia niezawodności kom-
Produkowane są oprócz zwykłych me- nowić właściwy ekran dla wiązek kablo- pletnych i nowoczesnych rozwiązań pro-
talowych, niklowanych dławików również wych  plecionka ekranowa Cu lub ekran jektowych, w których je zastosowano.
specjalne konstrukcje uwzględniające wy- uzupełniający, stanowiący jednocześnie
magania związane z EMC**, to znaczy po- dodatkową ochronę mechaniczną lub che-
zwalające na uziemienie ekranu kabla na miczną  w formie oplotu ze stali lub spi-
pełnym obwodzie. Są to dławice: ralny (tzw. peszel typu M i SPR-AS, a tak-
typu HSK-MS-E  podstawowe; że Anaconda SEALTITE). Możliwe jest
HeIukabeI
tel. [phone]
* We wszystkich miejscach niniejszej publikacji słowo  praktyka implikuje generalnie
fax [phone]
również słowo  teoria i na odwrót, ponieważ, jak każda rzetelna praca, harmonijnie łączy
e-mail: [e-mail]
ona jedno i drugie (przyp. aut.).
Internet: www.helukabel.pl
** EMC  angielski skrót oznaczający kompatybilność elektromagnetyczną, ze względu na
szczupłość miejsca chętnie stosowany, w tym przez autorów, zamiast polskiej przydługiej
T-System Projekt
nazwy (przyp. aut.).
tel. [phone]
Rys. 8
k k
k
k
k
k
50