6075430444

15

powodowała ponadto wzrost zdolności migracyjnych komórek, prawdopodobnie poprzez tworzenie podosomów [Litwin, 2012], Są to struktury, uczestniczące w procesie adhezji i migracji, wykrywane poprzez kolokalizację filamentarnej aktyny, winkuliny i żelsoliny [Albiges-Rizo, 2009],

• Podsumowując, nasze badania pokazały, ze aktywność depolimeryzująca żelsoliny regulowana na poziomie ekspresji genu jest ważnym elementem w procesie migracji komórek nowotworowych. Ponadto wzrost poziomu tego białka stymuluje tworzenie pseudopodiów - struktur uczestniczących w inwazji nowotworów.

Badania prezentowane w części 4.4. zwracają uwagę na białka wpływające na polimeryzację aktyny, takie jak kofilina czy żelsolina. Regulacja ekspresji genów tych białek może stanowić, moim zdaniem, potencjalny cel terapii nowotworów.

4.1.5. Leki stosowane w terapii antynowotworowej wpływające na organizację cytoszkieletu aktynowego

Badania wcześniej przeze mnie prowadzone opisane w częściach 4.1-4.4 oraz 5 pokazały, że stan spolimeryzowania aktyny w komórce jest ważnym parametrem związanym z inwazyjnością komórek nowotworowych i ich zdolnością do migracji. Ponadto wyniki doświadczeń prezentowanych w części 5.2. wskazały na czynniki - leki stosowane lub potencjalne, wpływające na polimeryzację aktyny. Stąd podjęty przeze mnie nurt tematyczny, mający na celu charakterystykę działania tych związków. Pierwszym z ich był metotreksat, wytypowany wcześniej przez nas jako lek wpływający na polimeryzację aktyny [Otrocka, 1999]. Metotreksat (MTX) jest cytostatykiem szeroko stosowanym w chemioterapii nowotworów, jak również w alternatywnej terapii chorób nienowotworowych, takich jak: łuszczyce, przewlekły gościec stawowy oraz choroby autoimmunologiczne [Genestier, 2000]. MTX, jest antymetabolitem (analogiem kwasu foliowego), wykazującym aktywność inhibitorową w stosunku do wielu enzymów szlaku metabolicznego kwasu foliowego [Genestier, 2000]. Badania nad wpływem metotreksatu na organizację cytoszkieletu aktynowego były prowadzone na modelu inwazyjnych komórek ludzkiego raka szyjki macicy (CaSki) i porównywane do prawidłowych komórek fibroblastycznych (NRK). Pokazały one, że MTX wywołuje apoptozę w badanych komórkach, przy czym większą wrażliwość na ten czynnik wykazują testowane komórki nowotworowe. Apoptoza była przez nas wykazywana jakościowymi metodami mikroskopowymi (pomiary żywotności komórek, badanie integralności DNA jądrowego, analiza asymetrii błon - poprzez śledzenie lokalizacji fosfatydyloseryny, wykrywanie aktywności kaspazy-3) oraz biochemicznymi (pomiary cytotoksyczności leku mierzone testem MTT, elektroforetyczna analiza degradacji DNA, ilościowy pomiar aktywności kaspazy-3 metodą chemiluminescencyjną). Nasze badania ustaliły ponadto, że oznakom typowym dla apoptozy towarzyszą zmiany w organizacji cytoszkieletu aktynowego. Mogą one wynikać z faktu, że aktyna jest substratem dla kaspaz [Mashima, 1999] i