604226254

Marcin Kropka

dzą instytucje ubezpieczeniowe prawa publicznego (art. 4 dyrektywy 73/239)⁴¹.

Opowiedzieć należy się za nieuwzględnieniem tych wyłączeń w krajowym prawie kolizyjnym. U ich podstaw leżą jedynie względy publicznoprawne. Trzeba natomiast wskazać prawo właściwe dla umów ubezpieczenia zawartych przez wymienione grupy instytucji. Oznacza to, że przepisy zawierające omawiane wyłączenia nie są pojęciami wyjaśniającymi pojęcie „umowa ubezpieczenia”. Wypływają z tego następujące konsekwencje. Po pierwsze, należy oczekiwać, że prawodawcy krajowi nie wprowadzą omawianych wyłączeń do krajowych norm kolizyjnych. Po drugie, wydaje się, że milczenie prawodawcy krajowego w tym przedmiocie będzie powodować zaliczenie — w drodze kwalifikacji — omawianych grup sytuacji życiowych do zakresu krajowych norm kolizyjnych⁴². Jeżeli natomiast omawiane sytuacje życiowe zostaną wprowadzone do krajowych norm kolizyjnych, to — w braku wyraźnego stanowiska prawodawcy krajowego co do poddania tych sytuacji reżimowi kolizyjnemu konwencji rzymskiej — powstałą w ten sposób lukę prawną należy wypełnić, uwzględniając cele i funkcje norm kolizyjnych⁴³. Za prawidłowe rozwiązanie uznać należy wówczas analogiczne stosowanie do tych sytuacji życiowych krajowych norm kolizyjnych. Rozwiązanie to ma na względzie równe traktowanie ubezpieczających na terytorium WE⁴⁴ oraz wychodzi

⁴¹    Należą do nich również podmioty, którym został przyznany monopol prawny. W sprawie zgodności omawianych wyłączeń do tych podmiotów z pierwotnym prawem wspólnotowym zob.: W.-H. Roth: Versicherungsmonopole und EWG-Vertrag. In: Fest-schrift fur Ernst Steindorff. Hrsg. J.F. B a u r, K. J. H o p t, K.P. Mailander. Berlin— New York 1990, s. 1313—1332. Zgodnie z art. 3 dyrektywy 92/49, państwa członkowskie WE zostały zobowiązane do zniesienia tych monopoli do dnia 1 lipca 1994 r.

⁴²    Takie jest dominujące stanowisko w prawie niemieckim: J. Basedow, W. D r a s c h: Das neue Internationale..., s. 787; S. I m b u s c h: Das IPR der Versicherung-suertrage ilber innerhalb der EG belegene Risiken. VersR 1993, s. 1060; H. D órn er: In-ternationales Versicherungsvertragsrecht: Kommentar zu den Artikeln 7 bis 15 EGWG mit Materialien. Berlin 1997, s. 40; Idem, in: Berliner Kommentar..., s. 2289; inaczej: F. Reichert-Facilides: Zur Kodifikation des deutschen internationalen Versiche-rungsoertragsrechts. „Praxis des Internationalen Privat- und Verfahrensrechts” rdalej: IPRax] 1990, s. 1.

⁴³    M. P a z dan: Prawo prywatne..., s. 52.

⁴⁴    Zasada równego traktowania może jednak stracić na znaczeniu w sytuacji, o jakiej mowa w art. 9 ust. 4 niemieckiej ustawy wprowadzającej Ustawę o umowie ubezpieczenia (EGWG), wydanym w ramach implementacji przepisów dyrektywy 88/357. Przepis ten stanowi, że w razie zawarcia przez ubezpieczającego mającego pobyt stały bądź siedzibę zarządu w Niemczech umowy ubezpieczenia z ubezpieczycielem nie prowadzącym działalności w Niemczech ani osobiście, ani przez pośrednika umowa podlega prawu dowolnie wybranemu przez strony.