6498541924

Z PRAC NAD SŁOWNIKIEM POLSKICH TOWARZYSTW NAUKOWYCH 305

kie Towarzystwo Naukowe w Brześciu (1927-1930) oraz Warmińskie Towarzystwo Naukowe w Olsztynie (1946).

W dziale towarzystw specjalistycznych z zakresu nauk społecznych (54 hasła) największą grupę (19 haseł) stanowią opracowania o towarzystwach prawniczych, z których pierwsze powstały w latach 70. XIX w.

Odrębna grupa to opracowania o towarzystwach pedagogicznych.

Archeologii i etnografii dotyczą 3 opracowania: XlX-wiecznego Koła Numizmatyczno-Archeologicznego (1845-1870), będącego pierwszą organizacją numizmatyków działającą na ziemiach polskich; Towarzystwa Muzeum Etnograficznego w Krakowie (1910-1939) oraz późniejszego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Ludoznawczymi i Archeologicznymi w Łodzi (1932-1939), które we współpracy z Miejskim Muzeum Etnograficznym w Lodzi uczestniczyło w pracach wykopaliskowych i badaniach archeologicznych prowadzonych na terenie województwa łódzkiego.

Tematykę historyczną podejmowało w swych pracach Polskie Towarzystwo dla Badań Europy Wschodniej i Bliskiego Wschodu w Krakowie (1930-1939) oraz Towarzystwo Polskich Badań Historycznych w Rzymie z siedzibą w Warszawie (1937-1939).

Nauk przyrodniczych dotyczy 12 opracowań.

Nauki techniczne reprezentowane sąprzez opracowania o towarzystwach naukowych i stowarzyszeniach naukowo-techniczno-zawodo-wych (ogółem 40 haseł).

Wśród towarzystw z dziedziny nauk rolniczych (52 hasła) 12 zostało utworzonych w XIX w., 8 — na początku XX stulecia, 32 — w latach międzywojennych; tylko 2 towarzystwa kontynuowały działalność po 1945 r.

Dużo miejsca poświęcono towarzystwom medycznym (57 haseł): naukowym ogólnolekarskim, specjalistycznym i o charakterze zawodowym.

Obok towarzystw naukowych w tym tomie zamieszczono opracowania dotyczące 88 towarzystw upowszechniających naukę i oświatę, bowiem Słownik obejmuje również ten nurt aktywności społecznej, który rozwijał się obok życia naukowego różnych regionów i ośrodków, upowszechniał ich osiągnięcia. Podobnie jak tom 3, poświęcony działającym obecnie regionalnym towarzystwom popularyzującym naukę, tom 2 objął istniejące w przeszłości różnego rodzaju towarzystwa i stowarzyszenia, które zajmowały się gromadzeniem i opracowywaniem dokumentów historycznych, organizowaniem odczytów i wykładów, działalnością wydawniczą, gromadzeniem księgozbiorów i otwieraniem bibliotek z czytelniami.

Wśród 88 towarzystw uwzględnionych w tym tomie 14 to towarzystwa założone w XIX w. W latach 1900-1914 powstały 24 towarzystwa