112
ryc. 37). W największym stopniu modyfikują sieć drenażu drogi łączące dolinę z wierzchowiną. Jeśli ich bieg jest prostopadły do poziomic rzadko stają się uzupełnieniem sieci hydrograficznej ponieważ oba warunki progowe nie są spełnione. Najczęściej jednak biegną pod pewnym kątem względem nachylenia terenu (fot. 11). Sprzyja to przejmowaniu opadu spływającego po stoku, który następnie drogą jest odprowadzany bezpośrednio do doliny. Stok położony poniżej w ten sposób biegnącej drogi odwadniany jest niezależnie. W efekcie pierwotne linie odpływu, uzależnione tylko od nachylenia terenu, poddane są silnej modyfikacji. Około 1/3 cieków odprowadzających opad z ponad 2000 m2 terenu do doliny stanowią drogi (zob. ryc. 38). Również drogi wierzchowinowe, które są długimi, głównymi ciągami komunikacyjnymi, mają znaczący udział w uzupełnieniu sieci hydrograficznej. Biegną one grzbietem bądź w jego najbliższej okolicy i istotnie modyfikują dział wodny (zob. ryc. 39). Znalazło to odzwierciedlenie we wskaźniku długości cieków, który jest wyraźnie zaburzony (ryc. 43H). Cieki wyższych rzędów stanowią we wszystkich przypadkach rzeczywiste cieki stałe. Największe modyfikacje zachodzą na etapie wydzielenia cieków rzędu I i w mniejszym stopniu rzędu 2. Przy założonych warunkach progowych blisko 3/4 wszystkich cieków stanowią te inicjalne. Zwiększa się ilość cieków 1 rzędu a tym samym zmniejsza obszar, z którego pojedynczy ciek odprowadza opad (spadek z 0,8 km2 do 0,4 km2 na jeden ciek). Większa ilość cieków rzędu I skutkuje większym prawdopodobieństwem połączenia z ciekiem kolejnym. W efekcie rośnie procent cieków wyższych rzędów, ale w niewielkim stopniu zwiększa się ich łączna długość. Powoduje to lepszy drenaż zlewni, a opad szybciej odprowadzany jest do doliny. Drogi posiadając niską szorstkość podłoża i mało kręty przebieg dodatkowo przyspieszają odprowadzanie opadu ze stoku.
Fot. 11. Schemat odpływu ze stoku zmodyfikowanego przez drogę polną Photo 11. Run-off from slope modified by unmetalled road
W miarę nanoszenia na mapę dróg rośnie wskaźnik bifurkacji (ryc. 43 F, 1). Wielkość ta informuje o ilości cieków rzędu niższego łączących się z ciekiem rzędu wyższego. W analizowanym przypadku każdy ciek zaznaczony na mapie topograficznej łączy się z około 4 (3,8) ciekami rzędu niższego. Wziąwszy pod