ROZDZIAŁ 5
130
największym stopniu osiąganie celów edukacyjnych i wychowawczy* li .|h nej jednostki zależy przede wszystkim od aktywności pracowników (k a >ii« kierowniczej) szkoły i rodziców.
Dyrektor szkoły lub placówki oświatowej
Szkołą lub placówką oświatową kieruje nauczyciel mianowany lub dypló mowany, któremu powierzono stanowisko dyrektora (art. 36 ust. 1 n.s.n t Jest on monokratycznym (jednoosobowym) organem administracyjmiii Kierownictwo można określić jako najszerszą formę wpływania pr/J| podmiot kierujący na podmioty kierowane. W. Dawidowicz stwierdza. i# „pojęcie kierowania obejmuje całość konsekwencji wynikających z organ■ zacji nadrzędności jednego podmiotu nad drugim w ramach danego sysłt mu”235. Zakres środków, jakie stosuje organ kierujący, jest bardzo szeroki a za ich granicę uznaje się jedynie obowiązujące prawo236.
Dyrektorem szkoły, będącym organem o bardzo dużych kompetencja* li kierowniczych, może zostać tylko osoba o właściwym przygotowaniu. Stąd też podstawowy wymóg posiadania odpowiedniego wykształcenia. W usla wie dopuszczono także możliwość powierzenia stanowiska dyrektora-prze/ organ prowadzący, za zgodą kuratora oświaty, a w przypadku szkół i płaco wek artystycznych ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa na rodowego - osobie niebędącej nauczycielem, ale wykazującej się posiada nym wykształceniem i przygotowaniem zawodowym, odpowiadającym kie runkowi kształcenia w szkole lub zakresowi zadań placówki (art. 36 ust. 2 u.s.o.). Osoba taka nie może jednak sprawować nadzoru pedagogicznego, który w tym przypadku należy do nauczyciela zajmującego inne stanowisko kierownicze w szkole lub placówce.
Stanowisko dyrektora szkoły lub placówki powierza w drodze konkursu organ prowadzący, jeżeli organ sprawujący nadzór pedagogiczny nie zgłosi umotywowanych zastrzeżeń w ciągu czternastu dni od przedstawienia kandydata na to stanowisko. Konkursu nie trzeba przeprowadzać w szkołach i placówkach publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne lub prawne niebę-dące jednostkami samorządu terytorialnego. Zgodnie z art. 36a ust. 5 u.s.o. organ prowadzący powołuje komisję konkursową w następującym składzie:
235 W. Dawidowicz, Zarys ustroju organów administracji terenowej w Polsce., Warszawa 1978, s. 104.
236 M. Wierzbowski, A. Wiktorowska, Prawne formy działania administracji państwowej (w:) Polskie prawo administracyjne, pod red. J. Slużewskiego, Warszawa 1992, s. 102. Zob. także: D. Kurzyna-Chmiel, Nadzór wojewody nad samorządem terytorialnym..., s. 22-23.
131
ORGANIZACJA SZKOŁY LUB PLACÓWKI OŚWIATOWEJ
I hu trzech przedstawicieli organu prowadzącego szkołę lub placówkę i organu sprawującego nadzór pedagogiczny,
« po dwóch przedstawicieli rady pedagogicznej i rodziców,
! po icdnym przedstawicielu zakładowych organizacji związkowych (przedsta-w kieł związku nie może być zatrudniony w danej szkole lub placówce).
Stanowisko dyrektora szkoły lub placówki jest powierzane na okres ijjęi ni lat szkolnych (art. 36a ust. 8 u.s.o.). Wyjątek od tej zasady dotyczy łun 'liwości powierzenia stanowiska dyrektora na okres krótszy, jednak ni. krócej niż na jeden rok szkolny, w uzgodnieniu z kuratorem oświaty, | V\ przypadku szkoły i placówki artystycznej oraz placówki zapewniającej Mpirkę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem ul fil ego zamieszkania - w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw kuliury i ochrony dziedzictwa narodowego. Po upływie okresu kadencji i u g,iii prowadzący, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady i n dagogicznej, w uzgodnieniu z kuratorem oświaty (a w przypadku szkoły i placówki artystycznej oraz placówki zapewniającej opiekę i wychowanie u. . niom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego), może przedłużyć piastowanie stanowiska na kolej-tii) kadencję.
leżeli ramowy statut właściwy dla danej szkoły lub placówki zezwala, In może być w niej stworzone stanowisko wicedyrektora i inne stanowiska I. iri ownicze. Ich powierzenia dokonuje dyrektor szkoły lub placówki po zalęgnięciu opinii organu prowadzącego, rady szkoły lub placówki oraz rady I u-dagogicznej. Wicedyrektor nie jest organem szkoły, gdyż działa w powie-i /onym zakresie zadań w imieniu i na rachunek dyrektora. Jedyne uprawnienie wspomniane w ustawie o systemie oświaty to zastępowanie dyrektora \\ przypadku jego nieobecności. Odwołania dyrektora i innego nauczyciela I liastującego stanowisko kierownicze w szkole i placówce oświatowej dokonuje organ, który powierzył mu to stanowisko (art. 36a ust. 6 u.s.o.).
Zadania dyrektora jako organu kierującego można rozpatrywać w wielu płaszczyznach. Dyrektor jest przedstawicielem administracji oświatowej. Do jego podstawowych zadań w tym zakresie ustawa zalicza:
I) kierowanie działalnością szkoły lub placówki oraz reprezentowanie jej na zewnątrz. O poprawności wypełniania tego zadania decydują między innymi:
• znajomość przepisów prawa oświatowego,
• organizacja pracy zgodnie ze statutem, arkuszem organizacyjnym i innymi aktami prawa,