6570141446

model statystyczny. W przypadku odchyleń przekraczających określony próg zadanie powinno być automatycznie przekazane do powtórnej oceny przez innego egzaminatora. Głównym zadaniem takiego systemu byłoby zoptymalizowanie decyzji o przekazywaniu zadań do powtórnej oceny tak, aby nakłady ponoszone przez system na powtórną ocenę pewnego odsetka prac egzaminacyjnych przekładały się jak najbardziej efektywnie na zwiększenie rzetelności ocen.

Propozycje związane z konstrukcją schematów oceniania

Rekomenduje się unikanie wykorzystania w schematach punktowania nadmiernej liczby poziomów wykonania zadań - w praktyce powyżej 6. Przeprowadzone badania wskazują, że więcej poziomów wykonania (przede wszystkim kryterium treści w języku polskim, ale także zadania z matematyki na 7 poziomach wykonania) prowadzi do wyraźnie wyższego poziomu błędów oceny. Skutkuje to sytuacją, w której końcowy wynik egzaminu nie szereguje uczniów poprawnie ze względu na poziom umiejętności.

Jeśli niezbędne jest nadanie danemu zadaniu lub kryterium oceny stosownej wagi, rekomenduje się stosowne przeliczenie skali poziomów wykonania na punkty. Rozwiązanie takie jest już zresztą stosowane w kryteriach kompozycji, stylu i języka przy ocenie wypracowania z języka polskiego, np. kompozycja i styl posiadają cztery poziomy wykonania punktowane: 0,1,3,5. Alternatywnie można rozbić kryterium na kilka części, ocenianych niezależnie od siebie na krótszych skalach. Takie rozbicie zostało zastosowane dla rozwinięcia tematu w schematach oceniania w badanych egzaminach z języka polskiego, lecz na karcie odpowiedzi egzaminatorzy zaznaczali sumę za całe kryterium. Istotne w przypadku takiego rozbicia jest to, aby do systemu informatycznego wprowadzane były poszczególne części, a nie suma za całe kryterium. Utrata informacji przy sumowaniu punktacji za poszczególne części skutkuje gorszą jakością przeprowadzanych analiz statystycznych.

Wskazane jest również przeprowadzanie z większą starannością panelu, którego celem jest uzyskanie konsensusu odnośnie kryteriów i schematu oceniania, głównie dla języka polskiego. Należy rozważyć zwiększenie puli prac, na podstawie których doprecyzowane są autorskie propozycje kryteriów oceniania pracy pisemnej z języka polskiego. Zaledwie 10 prac (w porównaniu z przeszło 200 w przypadku matematyki) wydaje się niewystarczających, aby doprecyzować autorskie propozycje kryteriów przygotowane w procesie tworzenia arkusza egzaminacyjnego.

Propozycje związane z przeprowadzeniem oraz koordynacją oceniania prac egzaminacyjnych

Koordynacja oceniania zaczyna się podczas panelu w CKE, którego celem jest uzyskanie konsensusu odnośnie kryteriów i schematu oceniania. Konsensus, który zwykle prowadzi do ustaleń sygnowanych podpisami wszystkich uczestników panelu, poprzedza bardzo ważny proces kaskady szkoleń - przewodniczących zespołów egzaminatorów, a następnie wszystkich egzaminatorów. Jakość tych szkoleń ma fundamentalne znaczenie dla profesjonalizmu PZE w przeprowadzeniu szkoleń przygotowujących bezpośrednio do oceniania w danej sesji. Jak wykazały wyniki prezentowanych w raporcie badań, dobrze przygotowani podczas szkolenia przed ocenianiem nauczyciele niebędący egzaminatorami oceniali w porównywalny sposób z doświadczonymi egzaminatorami.

Bardzo istotne dla poprawy rzetelności oceniania jest podjęcie działań prowadzących do likwidacji zaburzeń rozkładu ocen na progu zdawalności w egzaminach maturalnych na poziomie podstawowym z przedmiotów obowiązkowych. Zaburzenia te są konsekwencją celowego wyboru do podwójnego oceniania prac progowych. W przypadku matematyki zadania zamknięte oceniane są automatycznie po skanowaniu kart odpowiedzi w OKE. Aby rozpoznać prace z wynikiem progowym, okręgowe komisje egzaminacyjne stosują w tym zakresie różne rozwiązania. W niektórych przypadkach wymaga to dodatkowo od egzaminatorów dokonania ręcznej oceny zadań zamkniętych w celu identyfikacji takich prac już podczas oceniania, gdyż automatyczna ocena następuje po zeskanowaniu karty odpowiedzi po uzupełnieniu jej przez egzaminatorów o oceny zadań otwartych. Są też stosowane takie rozwiązania, w których prace progowe są identyfikowane dopiero po zakończeniu pracy zespołów egzaminacyjnych i po skanowaniu kart odpowiedzi. W takim przypadku prace progowe są dodatkowo ocenianie przez zespół PZE. W przypadku języka polskiego egzaminator dokonuje oceny wszystkich zadań, zatem w momencie oceniania pracy pisemnej jest w stanie stwierdzić, czy dana praca znajduje się na progu zaliczenia. Aby uniknąć zaburzeń w ocenianiu prac progowych, należałoby zrezygnować z celowego ich doboru do podwójnego oceniania, a także niezależnie oceniać poszczególne zadania. Niezależna ocena zadań w egzaminie maturalnym z matematyki ma miejsce w przypadku, gdy egzaminatorzy nie oceniają całej pracy danego ucznia, lecz zaledwie jej część (przydzielone zadania). Wprowadzenie takiego sposobu oceniania w przypadku języka polskiego wymagałoby zastąpienia wypracowania dwoma zadaniami sprawdzającymi umiejętność pisania własnego tekstu.

B