6570141450

Wprowadzenie

1. Wprowadzenie

Egzamin maturalny obejmuje przedmioty obowiązkowe - matematykę, język polski (część pisemna i ustna), język obcy nowożytny (część pisemna i ustna) oraz przedmioty dodatkowe do wyboru. Egzaminy pisemne mogą być zdawane na poziomie podstawowym lub rozszerzonym, przy czym matematyka, język polski i język obcy nowożytny pisane jako egzaminy obowiązkowe wymagane są na poziomie podstawowym. Część ustna zdawana jest na jednym poziomie i oceniana jest w szkole przez przedmiotowy zespół egzaminacyjny.

Dla egzaminu maturalnego z przedmiotów obowiązkowych (części pisemnej i ustnej) obowiązuje taki sam próg zdawalności egzaminu - 30% maksymalnej liczby punktów. Dla egzaminów zdawanych jako dodatkowe w polskim systemie egzaminacyjnym nie ma progu zaliczenia. Absolwent, który przystąpił do wszystkich egzaminów z przedmiotów obowiązkowych w części ustnej i pisemnej i nie zdał jednego egzaminu (ustnego lub pisemnego), może przystąpić ponownie do egzaminu z tego przedmiotu w sesji poprawkowej w sierpniu.

W polskim systemie egzaminów zewnętrznych prace z pisemnej części egzaminu z poszczególnych przedmiotów oceniane są przez egzaminatorów rekrutowanych spośród nauczycieli, którzy po przeszkoleniu i spełnieniu określonych wymagań zostali wpisani do ewidencji egzaminatorów jednej z okręgowych komisji egzaminacyjnych. Wymagania i ramowy program szkolenia określony jest przez rozporządzenie ministra edukacji narodowej³. Sposób rekrutacji spośród wpisanych do ewidencji egzaminatorów danej OKE jest zróżnicowany. Niektóre komisje stosują kryteria polegające na poprawnej ocenie on-line na platformie MOODLE kilku prac z zakresu danego egzaminu. Stawki za ocenę jednej pracy danego egzaminu ustalane są centralnie poprzez rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej Rozporządzenie" w stosunku do minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego posiadającego tytuł zawodowy magistra oraz przygotowanie pedagogiczne.

Dla zapewnienia rzetelności oceniania, a tym samym egzaminu, ważne jest, aby poszczególni egzaminatorzy posługiwali się w taki sam sposób i stabilnie tymi samymi kryteriami oceny w trakcie całej sesji oceniania. W uproszczeniu można problem przedstawić następująco: czy praca danego ucznia zostałaby oceniona tak samo przez różnych egzaminatorów? Czy ten sam egzaminator oceniłby tę samą pracę tak samo na początku sesji i pod koniec, kiedy ma za sobą doświadczenie punktowania kilkudziesięciu prac? Opisywane zagadnienie zwane jest zbiorczo efektem egzaminatora. Efekt egzaminatora jest zjawiskiem charakterystycznym towarzyszącym nieodłącznie ocenom dokonywanym w trakcie punktowania zadań otwartych. Nie da się go całkowicie wyeliminować. Ważne jest jednak, aby je kontrolować i dążyć do jego minimalizacji.

Niekontrolowany efekt egzaminatora prowadzi do błędów pomiaru, które powinny być identyfikowane i minimalizowane (eliminowane), jeżeli chcemy zapewnić wysoki poziom rzetelności egzaminu. W zależności od typu egzaminu efekt egzaminatora niesie ze sobą konsekwencje, które z punktu widzenia egalitarności systemu edukacji powinny zostać wyeliminowane. Sprawdzian po szóstej klasie szkoły podstawowej czy egzamin gimnazjalny nie posiadają progów zaliczenia i ich funkcja selekcyjna nie jest zbyt duża, zatem w tych przypadkach ewentualna niesprawiedliwość (wynikająca z efektu egzaminatora) w ocenianiu nie ma tak dużych konsekwencji, jak w egzaminie maturalnym i egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Należy jednak pamiętać, że wynik egzaminu gimnazjalnego stanowi wraz z ocenami szkolnymi podstawę rekrutacji do szkoły ponadgimnazjalnej i decyduje o dostępie do wybranej ścieżki edukacji. Natomiast jeśli chodzi o egzamin maturalny, to jest on jednocześnie egzaminem wstępnym na studia. W związku z tym jakikolwiek wpływ na otrzymaną ocenę niezależny od zdającego może spowodować, że absolwent (nie w związku ze zbyt niskim poziomem umiejętności) nie dostanie się na wybrany kierunek studiów. 2 tego powodu bardzo istotne jest zapewnienie każdemu zdającemu szansy na uzyskanie nieobciążonego efektem egzaminatora wyniku z egzaminu.

Szczególnie podatne na wpływ efektu egzaminatora są zadania wymagające dłuższych wypowiedzi pisemnych. Takie zadania znajdują się w każdym z opisywanych egzaminów. Egzamin maturalny z języka polskiego na poziomie rozszerzonym to tylko jedno zadanie, do którego oceny egzaminatorzy wykorzystują szereg kryteriów. Na poziomie podstawowym za wypowiedź pisemną

³    Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 kwietnia 2009 r. w sprawie ramowego programu szkolenia kandydatów na egzaminatorów, sposobu prowadzenia ewidencji egzaminatorów oraz trybu wpisywania i skreślania egzaminatorów z ewidencji (Dz. U. z 2009 r.. Nr 70, poz. 600).

⁴    RozporządzenieMinistraEdukacjiNarodowejzdnia8czerwca2009r.wsprawiewarunkówwynagradzaniaegzaminatorówzaudzialwprzeprowadzaniu sprawdzianu i egzaminów oraz nauczycieli akademickich za udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego (Dz. U. z 2009 r„ Nr 94, poz. 773).

m