80 Opowiadanie unaoczniające — Osobliwość
odmian narracyjnych, np. od informacji, różni się dynamiczną zmiennością motywów. 2. Odmiana epicka. Utwór krótki o prostej fabule (powiastka, nowela, obrazek, szkic).
Opowiadanie unaoczniające. Rodzaj opowiadania o szczególnej plastyce, bezpośredniości i dynamice. Najczęściej posługuje się czasem teraźniejszym dla przedstawienia wydai zeń przeszłych (praesens historicum).
Opowieść alegoryczna (Obraz alegoryczny). Rozwinięta szerzej przypowieść. Np. A. Mickiewicz: Księgi Narodu i Pielgrzym-slwa Polskiego.
Opowieść makabryczna. Utwór o nastroju niesamowitym, wzbudzającym grozę, oparty zwykle na takich motywach, jak śmierć, zbrodnia, pogrzebanie żywcem, działanie przekleństwa, przepowiednie, sny prorocze, widma, zjawy itp. Np. S. Grabiński: Niesamowite opowieści.
Opóźnienie (Retardacja). Celowe odsuwanie momentu wzbudzającego zaciekawienie, stopniowanie napięcia, np. przy przedstawianiu wydarzeń, przytaczaniu argumentów itp. Również zwolnienie tempa akcji przez kontrakcję, wprowadzanie przeszkód odwlekających rozwiązanie.
Opracowywanie zbiorów bibliotecznych. Ogół czynności służących przysposobieniu obiektów bibliotecznych do udostępnienia (m. in. inwentaryzacja, katalogowanie alfabetyczne i rzeczowe). Jeden z podstawowych kierunków działalności biblioteki (obok gromadzenia i udostępniania).
Opunim. Rodzaj pseudonimu, w którym autor nazywa się twórcą innego dzieła (np. Autor Sobótki — S. Goszczyński).
Opus citatum. Dosłownie: dzieło cytowane. Formuła używana w przypisach zamiast powtarzania opisu dzieła przytoczonego już poprzednio. Skrót: Op. cit.
Opuszczenie (Faralipsa. Praełeri-lio). Retoryczny sposób zwrócenia uwagi na jakiś przedmiot przez pozorne pominięcie go.
Oratio zob. Mowa.
Oratio obliqua zob. Mowa zależna.
Oratio recta zob. Mowa niezależna.
Oratio vincta zob. Mowa wiązana.
Oratorium. Krótki dramat religijny o zabarwieniu lirycznym, tragicznym i wzniosłym, rozwinięty na zasadniczym podłożu muzycznym (arie, chóry, recitativa, duety).
Orędzie zob. Manifest.
Orientalistyka zob. Filologia o-rientalna.
Osnowa. Konstrukcja fabularna dzieła literackiego stanowiąca podkład dla całości koncepcji.
Osobliwość (Curiosum). Twór dziwaczny, o niezwykłości często zamierzonej przez twórcę, ale niekiedy nabytej wtórnie. W literaturze utwór sztuczny, o kunsztownej, wyszukanej formie, bywa ciekawostką, zwykle bez wartości artystycznej. W dziejach książki okaz niezwykły albo ze względu na jakąś cechę postaci zewnętrznej, albo z uwagi na dzieło, wreszcie niekiedy ze względu na losy, jakim podlegał.