Tabela 5.
Średnia prędkość wiatrów na Kasprowym Wierchu (Michalczewski 1955).
Miesiąc |
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
XII |
prędkość wiatru m/s. |
8.8 |
8.6 |
7.9 |
6.6 |
5.2 |
5.4 |
5,3 |
5,4 |
6,0 |
6,5 |
9,2 |
8,0 |
N
□ % udział kierunków wiatrów
Rycina 10. Średni roczny rozkład kierunków wiatrów na Kasprowym Wierchu (Michalczewski 1955).
Najwyższe wartości prędkości wiatru notowane są wiosną i jesienią, co wiąże się z częstymi w tym okresie wiatrami halnymi. Wiatr halny jest jednym z najbardziej charakterystycznych wiatrów lokalnych w tym rejonie. Jest to wiatr typu fenowego i powstaje gdy izobary przebiegają prostopadle do osi podłużnej Karpat północnych (wyż atmosferyczny znajduje się na wschodzie, a obszar niżu na zachodzie od Karpat północnych), a ponad Tatrami dochodzi do ruchu powietrza skierowanego od południa ku północy. Wiatr halny odznacza się wielką prędkością i porywistością. Na szczytach osiąga prędkość 60-70 m/s, a w dolinach jego porywy osiągają wartość 30 m/s i więcej (Hess 1996). Ciepłe i suche powietrze halnego powoduje szybki zanik pokrywy śnieżnej, a na wiosnę przyspiesza rozwój wegetacji. Słabszy wiatr łamie lub wywraca pojedyncze drzewa, natomiast silny powoduje powstawanie dużych wiatrowałów (Rycina 11). Według zapisów archiwalnych szalejący od 25 do 27 listopada 1898 roku halny wywrócił na terenie rewirów Poronina i Bukowiny około 62 000, zaś w majątku Zakopiańskim 32 000 drzew (Fabijanowski 1955, Marchlewski 1950). W 1902 r. ofiarą wiatru halnego padło 15 000, a 3 sierpnia 1925 roku aż 80 000 drzew, prawie wyłącznie świerków. Największe spustoszenie spowodował jednak halny w roku 1968. Jego prędkość na Kasprowym Wierchu wynosiła około 288 km/h, a w Zakopanem około 144 km/h. Powałom i złomom uległy wówczas drzewa na powierzchni ponad 450 ha w masie około 150 000 nr. Stosunkowo duże zniszczenia wystąpiły jeszcze na przełomie lat 1974 i 1975, kiedy ofiarą wiatru padło około 40 000 m3 drzew (Fabijanowski, Dziewolski 1996).