6740342564

LUDZIE

ZDARZENIA - KSIĄŻKI

NOBEL 1963 DLA BIOLOGÓW

Kiedy w 1958 roku American Physiological Society (Amerykańskie Towarzystwo Fizjologiczne) przystąpiło do wydawania wielotomowego „Podręcznika Fizjologii’’, olbrzymiego dzieła mającego objąć całość dotychczasowych osiągnięć w tej dziedzinie i pisanego przez kilkudziesięciu najwybitniejszych specjalistów z całego świata, uznano za oczywiste, że przede wszystkim należy wydać tomy poświęcone fizjologii układu nerwowego, ze względu na „zasadniczy przewrót dokonany na tym polu w ciągu ostatnich kilkunastu lat”. Przyznanie w 1963 roku nagrody Nobla J. C. Ecclesowi, A. L. Hodgkinowi i A. F. Huxleyowi^ł, badaczom którzy w największym stopniu przyczynili się do zrewidowania, przewartościowania i uściślenia dotychczasowych pojęć w tym zakresie, jest dowodem uznania fundamentalnego charakteru ich prac nie tylko dla samej neurofizjologii, lecz również dla jak najszerzej pojętej biologii i medycyny.

Reagowanie na zmiany otaczającego środowiska i wykonywanie najrozmaitszych funkcji życiowych jest wspólną cechą wszystkich żywych organizmów i wszystkich żywych komórek, ale subtelne odróżnianie charakteru i wielkości bodźców, szybkie przenoszenie informacji od jednych komórek czy układów tkanek do innych i umożliwienie tym samym precyzyjnych reakcji jest funkcją układu nerwowego. Elementy układu nerwowego występują u wszystkich zwierząt i, co coraz bardziej potwierdzają współczesne badania, zasadniczy mechanizm jego działania jest u wszystkich zwierząt taki sam. Pierwszym elementem tego procesu jest odbieranie informacji. Bodziec będący czymś nowym, jakąś zmianą w środowisku zwierzęcia, docierając do niektórych komórek zostaje przetransponowany na pewnego rodzaju sygnał czy wiadomość i staje się impulsem. Następnie zostaje on doprowadzony do narządu, który odpowiednio reaguje. To rozdzie-

i Andrew Fielding Huxley, z Unluerslty College w Londynie, jest przyrodnim bratem biologa Juliana Huxleya i pisarza Aldousa Huxleya, a wnukiem wybitnego biologa z czasów Darwina, Thomasa Huxleya.

Znak — 8