6771814892

uwarunkowaną cechą stałą (Salcher, 2009). Bliska nam jest zatem myśl Salchera, że geny „to ołówek i papier, ale historię piszemy sami" (Salcher, 2009, s. 130), ponieważ mamy przekonanie, że zdolności i uzdolnienia, przy sprzyjających warunkach społecznych i fizycznych, mogą być rozwijane w ciągu całego życia. Ponadto uważamy, że uczniowie dysponują dużo większą liczbą talentów, niż sądzą ich rodzice, nauczyciele a nawet oni sami.

Przesłanki do podjęcia intelektualnej walki z funkcjonującymi w świadomości społecznej mitami i stereotypami, odnośnie ucznia zdolnego i rozpoznawania jego uzdolnień, opieramy na wynikach badań naukowych. W raportach z badań dowodzi się, że uproszczone postrzeganie ucznia zdolnego i procesu jego identyfikacji często jest wynikiem braku kompleksowych działań edukacyjnych w tym zakresie. Analizy badań empirycznych potwierdzają, że w polskim systemie oświatowym widoczne są braki dotyczące procesu identyfikowania zdolności i uzdolnień uczniów (Dyrda, 2012; Cybis, Drop, Rowiński, Cieciuch, 2013). Z badań prowadzonych przez B. Dyrdę wynika, że około 80% nauczycieli nie prowadzi trafnej identyfikacji zdolności ucznia i jednocześnie w zakresie rozpoznawania potencjału ucznia nauczyciele nisko oceniają działalność szkoły¹ (Dyrda, 2012a). Badania realizowane w 30 krajach należących do sieci Eurydice (2008), dotyczące rozwiązań systemowych w zakresie wspierania i rozwoju uczniów zdolnych, dowodzą, że w Polsce funkcjonuje tzw. selektywny model polityki edukacyjnej wobec uczniów zdolnych. Z analizy raportu Eurydice Wspieranie rozwoju uczniów zdolnych: specjalne rozwiązania stosowane w szkołach w Europie (2008) wynika, że najczęściej stosowanym kryterium selekcji polskich uczniów zdolnych są ich osiągnięcia szkolne, rzadziej natomiast rzetelna diagnoza wykorzystująca profesjonalne, wystandaryzowane narzędzia. Wyniki badań świadczą o tym, że zwykle stosowaną przez nauczycieli metodą identyfikacji zdolności jest pomiar osiągnięć szkolnych poprzez sprawdziany i konkursy oraz obserwacja ucznia² (Cybis, Drop, Rowiński, Cieciuch, 2013). Z badań prowadzonych w polskich szkołach przez T. Gizę (2006) wynika, że nauczyciele, dokonując selekcji uczniów zdolnych, kierują się głównie średnią ocen oraz rodzajem zaobserwowanych zdolności. Nauczyciele wskazują na brak dostępu do dobrej jakości, kompleksowych narzędzi służących rozpoznawaniu zdolności uczniów (Cybis, Drop, Rowiński, Cieciuch, 2013).

Na rynku wydawniczym dostępne są liczne publikacje prezentujące założenia teoretyczne przyjęte w procesie konstruowania narzędzi identyfikacji wybranych zdolności i uzdolnień uczniów (m.in. Boczarowska, 2013; Czaja-Chudyba, 2005; Czarnocka, Foryś,Truś, 2014; Cybis, Drop, Rowiński, Cieciuch, 2013; Karwowski, red. 2009;

Badania prowadzono w grupie ponad 300 nauczycieli pracujących w szkołach województwa śląskiego.

Badania prowadzone w Ośrodku Rozwoju Edukacji w grupie 70 osób: 35 nauczycieli, 24 pedagogów i 10 psychologów z piętnastu województw.