7097420267

<;3

<;3

Ryc. 27. Szkic zmian temperatury osadów dennych na głębokości 20 cm w przekroju

poprzecznym jeziora

A — okres akumulacji ciepła; B — okres emisji ciepła; C — okresy przejściowe

The outline of temperaturę changes at the depth of 20 cm in the cross-section

of the lakę

A — heat accumulation period; B — heat emission period; C — transitory periods

Na kilku diagramach korelacyjnych (ryc. 24—26) przedstawiono związek pomiędzy głębokością a temperaturą osadów dennych na głębokości 20 cm w różnych okresach roku. .Wybrano charakterystyczne przykłady zależności, a każda * z nich jest wynikiem jednego „zdjęcia termicznego jeziora”. Punkty układają się na diagramie korelacyjnym wokół linii prostej, w paśmie o szerokości, która bezpośrednio wiąże się z „miksją danego pionu pomiarowego”. Zjawisko to zaznacza się w tym, że jednej wartości y (h, m) odpowiada kilka wartości x (to₂₀) i odwrotnie — jednej wartości x (to^) odpowiada kilka wartości y (h, m). Szczególnie wyraźnie widoczne jest to w okresie letnim (ryc. 24). Ze wzrostem głębokości obniża się temperatura osadów dennych i odpowiada to sytuacji A przedstawionej na szkicu (ryc. 27). Wzrost temperatury osadów dennych wraz ze wzrostem głębokości zaznacza się znacznie słabiej (ryc. 25). Stosunkowo dobrze widoczne jest to w okresie zlodzenia (ryc. 25 c). Zależność ta odpowiada sytuacji B przedstawionej na szkicu (ryc. 27). W pewnych okresach omawiany związek nie występuje (ryc. 26), o czym wspomniano już kilkakrotnie wyżej.

Przy pomiarach temperatury osadów dennych do głębokości kilkunastu centymetrów należy się liczyć z faktem, że otrzymane wartości są wyższe, niżby to wynikało z wymiany ciepła pomiędzy osadami i masą wodną. J. I. Rybak (1969) podaje za J. F. Vallentyne, że rozkład substancji organicznej przez bakterie spowodować może podwyższenie temperatury osadów nawet o 5°C w porównaniu z wodą zalegającą nad dnem. O tym samym pisze G. E. Hutchinson (1957), przytaczając wyniki badań na jeziorze Mead, przeprowadzonych przez C. E. Zoella, F. D. Sislera i C. H. Oppenheimera.

PIONOWA ZMIENNOŚĆ TEMPERATURY OSADÓW DENNYCH

Jednorazowy pomiar pionowego rozkładu temperatury w osadach dennych trwa do kilku godzin. Dlatego też zdecydowano się na wybranie tylko jednego pionu, w którym prowadzono comiesięczne obserwacje.